“Ölümsüz olmak ister misiniz” diye sorulsa cevabınız ne olurdu?
Ölümsüzlük birçok insanın hayali ve bu hayal, gün geçtikçe bilimkurgu sinemalarından çıkıp gerçek hayatta tezahürünü bulmaya çalışıyor. O denli ki büyük teknoloji firmaları, güya ölümsüzlük, bir robotun sürümünü yükseltmek üzere bir şeymişçesine büyük fonlar ayırıyor.
Lakin bugünün bilim ve teknolojisiyle mevt “hack’lenemiyor” ve ne yaparsak yapalım uzun ömürlülük her vakit bir tavana sahip üzere görünüyor. Araştırmacılar artık, talih ve kalıtsallığın bir kombinasyonu ile kanser, kalp hastalığı yahut bir otobüsün çarpmasından ölmezsek ne kadar yaşayabileceğimiz sorusunu ele alıyor.
Nature Communications’da yayımlanan bulgulara nazaran, hayatı birkaç gerilim faktörüyle geçirsek bile kelam konusu düşüş, beşerler için azamî hayat müddetini 120 ile 150 yıl ortasında sonlandırıyor. Yani talihimiz kaza ve genetikten yana yaver giderse bizi durdurabilecek tek şey “yaşlanma hızı” ve bu pürüz, hayat müddetinde esnekliğe müsaade vermiyor.
BÜYÜK MAHZUR
Singapur merkezli bir şirkette araştırmacı olan Timothy Pyrkov ve meslektaşları, araştırma için ABD, İngiltere ve Rusya’daki 500 bin kişiyi içeren üç büyük kümedeki “yaşlanma hızına” baktılar. Data kümelerindeki çabucak hemen herkes için mevcut olan kolay bir kan testinden elde edilen bilgileri kullandılar. Bireyler birkaç ay boyunca birkaç kere kan testi yaptırmıştı.
Araştırmacılar, üç farklı yaş kümesi için kan testlerinden toplanan iki kıymete baktılar: İki farklı cinste hastalıkla savaşan beyaz kan hücresinin oranı ve kırmızı kan hücrelerinin boyutundaki değişkenliğin bir ölçüsü.
Bu bilgileri doğrulamak için bir değişken daha kullanıldı: Atılan günlük adım sayısı. Bu sürecin sonunda da birebir modeli buldular. Araştırmacılar ayrıyeten, yaşla birlikte bedenin hakaretlere yansısının istikrarlı bir halde azaldığını ve yaş aldıkça düzgünleşme için daha fazla vakit gerektiğini buldular. Buna bağlı olarak bedenin direncini artırmak için terapiler geliştirilecek olsaydı, bunların insanların daha uzun ve daha sağlıklı yaşamasını sağlayabileceğini savunuyorlar.
Pyrkov, “Yaklaşık 35 ile 40 yaşlarında epeyce şaşırtan bir kırılma noktası gözlemledik” diyor. Örneğin, bu devrin çoklukla bir atletin spor mesleğinin sona erdiği bir devir olduğunu ve bu yaş aralığında fizyolojide bir şeylerin sahiden değişmesinin dikkate kıymet olduğunu belirtiyor.
YOKSA BEKÂRLIK SULTANLIK MI?
İtalya’nın kuzeyindeki Maggiore Gölü yakınlarındaki Pallanza kasabasında sessiz ve sakince yaşayan bir bayan, 15 Nisan 2017 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Nüfus kâğıdındaki doğum tarihi hanesinde “1899” yazan bu bayan, hayatı boyunca iki dünya savaşı ve seksenin üzerinde İtalyan hükümeti gördü. Emma Morano’dan bahsediyoruz.
1800’lü yıllarda doğup 2000’lerde hayatta kalan tek insan olması, doğal olarak gazetecilerin de ilgisini çekecekti; The New York Times muhabirlerinden Elisabetta Povoledo, Morano ile 2015 yılında bir söyleşi gerçekleştirdi. Morano, uzun bir hayatın sırrını, günde -ikisi çiğ olmak üzere- üç yumurta yemeye ve yalnız yaşamaya bağlıyordu. Tam tamına 117 yıl yaşayan bu bayan, 1938 yılından itibaren eşiyle farklı yaşamaya başlamıştı: “Kimsenin bana hükmetmesini istemedim” diyecekti.
UZUN ÖMÜR İLE SAĞLIKLI UZUN HAYAT ORTASINDA FARK VAR
Chicago’daki Illinois Üniversitesi’nde epidemiyoloji ve biyoistatistik profesörü olan ve çalışmaya dahil olmayan S. Jay Olshansky, uzun bir ömür müddetinin uzun bir sıhhat müddeti ile tıpkı şey olmadığını söylüyor: “Odak daha uzun yaşamak değil, daha sağlıklı bir hayat olmalı.”
VEFAT DÜZLÜĞÜ: 105 YAŞ
Araştırmacılar, vefat riskinin 80 yaşına kadar sistemli arttığı konusunda hemfikir. Fakat 90’lı ve 100’lü yaşlar konusunda farklı görüşler mevcut. Sapienza Üniversitesi’nden demograf Elisabetta Barbi ve Roma Tre Üniversitesi’den istatistikçi Francesco Lagona’nın liderliğindeki grup yaşlandıkça artan vefat riskinin, 105 yaşından sonra durağan bir “noktaya” geldiğini savunuyor. Bu noktaya “ölüm düzlüğü” ismi veriliyor. 3 bin 836 kişinin incelendiği çalışmanın sonunda, 2009 ile 2015 yılları ortasında yaşları 105 ve üzerinde olan (1896 ile 1910 yılları ortasında doğan) bireyler yer aldı.
Çalışmaya nazaran bir insanın vefat riski, yetişkinlik periyodu boyunca yükseliş eğilimi gösteriyor. Lakin 105 yaş, adeta bir baraj niteliğinde. Çünkü 105 yaşın akabinde vefat riskindeki bu artış eğilimi durağanlaşıyor.
https://www.scientificamerican.com/article/humans-could-live-up-to-150-years-new-research-suggests/
https://www.livescience.com/human-life-span-limit-150-found
https://www.nytimes.com/2016/11/29/world/europe/emma-morano-worlds-oldest-person-turns-117.html%20
Cumhuriyet
