Afrika’dan göç eden leylekler, yaklaşık 5 bin kilometrelik seyahatin akabinde Diyarbakır-Bismil kara yolu kenarında bulunan ve Türkiye’nin en büyük kolonilerinden olan yuvalarına geri döndü.
Dicle Irmağı kenarında olması nedeniyle tercih ettikleri alanda yaklaşık 2 hafta süren seyahatin yorgunluğunu atan leylekler, geçen yıl doğal nedenlerle ziyan gören yuvalarının yine inşasına başladı.
Yaklaşık 20 kilometrelik yol boyunca dizili 40’ın üzerindeki yuvada kuluçkaya yatacak olan leylekler, dünyaya getirecekleri yavrularını burada büyüttükten sonra, eylül ayından itibaren tekrar Afrika’ya göç edecek.
‘HER SENE TIPKI YUVAYA GELİRLER’
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıç, bölgenin leyleklerin ana vatanı olduğunu söz ederek, şöyle konuştu:
“Burada üreme yapacaklar. Şubat ortalarından itibaren gelmeye başladılar. Şu anda yuvaya yeni malzeme getirme durumundalar. Eşler birbirlerini buldular. Leyleklerin özelliği kendi yuvalarıyla evli olmalarıdır. Her sene birebir yuvaya gelirler. Bu sene gelenler geçen yılki gelenler.
Mevcut Bismil kolonisi Anadolu’daki leylek kolonilerinin değerlilerinden biridir. Yaklaşık olarak 17 yıldan beri bunları takip ediyoruz. Sonuçlar etrafın kurallarıyla da uyumlu oluyor. Yavru daha fazla yetişiyor. Bilhassa ırmağa yakın olması nedeniyle tercih ediliyor. Kuraklık sırasında maalesef leylek sayısında azalma oluyor. İklime ilişkin kıymetler leyleklerin üremesini belirliyor.
Leylekler şu anda üreme faaliyetlerine yeni başladıkları için kesin bir ön görüde bulunamayız. Muhtemelen yiyecek az olduğu vakit daha az yavru yetişir. Yoksa yumurta sayısı birebir, yavru sayısı tıpkı ancak yavrular beslenemeyince öleceklerdir. Hasebiyle yavru sayısının azalması beklenir. Yaklaşık 40 yuva var.”
‘GEÇEN YIL 100’DEN FAZLA YAVRU YETİŞTİ’
Bismil kolonisinde geçen yıl 40’ın üzerinde yuvada 100’den fazla yavru yetiştiğini aktaran Prof. Dr. Kılıç, “Bunların bir kısmı Afrika’da kaldı. Buraya lakin eşeysel olgunluğa eriştikten sonra gelecekler. Civardaki yuvaları tercih edecekler. Zira anne babaya ilişkin yuvayı kullanamazlar. Leylekler besin zinciri içinde kıymetli bir halkayı teşkil ederler. Bilhassa kurbağaların, çekirgelerin, balıkların çok artışının da önüne geçerler. Münasebetiyle etraf için vazgeçilmez bir tıp diye kabul edilir. İnsanların ağır bir ilgisi var. Leylekler bölgemizde kutsal olarak kabul edilir. Beşerler bunlara dokunmazlar. Yuvalarının aşağı kısmında ziraî faaliyetler yapılır, leylekler hiç etkilenmeden yuvalarını kurarlar, kuluçkayı sürdürürler ve yavru yetiştirirler. Bölgemiz için simge tıp olarak kabul edilir. Şu anda gelişler devam ediyor. Tamamlanmadı. Geçen yıl 40’dan fazla yuva vardı. Bu sene de aşağı üst tıpkı pahaları bekliyoruz. Hatta 1- 2 yuva daha fazla olabilir.” sözlerini kullandı.
‘YİYECEK KONUSUNDA TASAMIZ VAR’
Yiyecek konusunda telaşları olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Kılıç, şunları söyledi:
“Eğer iklim kurak geçiyorsa bitkisel üretimde de azlık olur. Onu göreceğiz. İstatistiki olarak şunu söyleyebiliriz; şayet yiyecek azsa yavru sayısı düşecektir. Muhtemelen geçen yılki pahanın altına inecektir. 100 civarında yavru olursa başarılı olur. Bilhassa Dicle Vadisi nadide yerlerden biridir. Cinsler burada barınıyorlar. Kışı geçiriyorlar. Üremelerini yapıyorlar. Bu bölgedeki şartların korunması lazım. Etrafta pek çok ziraî faaliyet var. Tarım ilaçlarının gereğinden fazla kullanılmaması lazım. Dicle Irmağı çok değerli. Zira kimi beşerler buradan içme suyu bazıları de kullanma suyu temin ediyor. Hasebiyle bizim burayı muhafazamız lazım.”
Ensonhaber
