ABD, 59. başkanlık seçimleri için yarın sandık başında olacak.
Cumhuriyetçi Lider Donald Trump ile Demokrat rakibi Joe Biden ortasındaki başkanlık yarışı, tüm süratiyle devam ediyor.
Bir yandan postayla ya da sandık başında erken oy kullanma süreçleri devam ederken, öte yandan Trump ile Biden ortasındaki siyasi polemikler sürat kesmeden sürüyor.
BIDEN ÖNDE, TRUMP ORTAYI KAPATIYOR
Ülkede ulusal bazda yapılan tüm değerli anketleri derleyen tahlil sitesi Real Clear Politics’e nazaran, ulusal çaptaki anketlerde, Biden, Trump’ın yaklaşık 7 puan önünde görünüyor.
Seçimin yazgısını belirleyecek kritik eyaletlerin tamamında da Biden’ın yarışı önde götürdüğü lakin Trump’ın ortayı yavaş yavaş kapadığı gözlemleniyor.
KRİTİK EYALETLERDE SON DURUM
Biden ile Trump ortasında, kritik eyaletlerin başında gelen Florida’da 0,7, Pensilvanya’da 4, Michigan’da 6,2, Wisconsin’de 6, Kuzey Carolina’da 1,2, Arizona’da ise 1,1 puan fark bulunuyor.
POSTAYLA OY, KAOSA NEDEN OLABİLİR
ABD’de esasen uzun vakittir var olan “posta yoluyla oy kullanma” metodunun, salgın nedeniyle neredeyse seçmenlerin yüzde 70’ini kapsayacak biçimde genişletilmesinin, bu oyların seçim sonuçlarının şekillenmesinde değerli rol oynaması bekleniyor.
Posta yoluyla oy kullanma sürecinde, birtakım eyaletlerin 3 Kasım gününe kadar oy sayım sürecine başlayamaması ve kimi eyaletlerin seçim gününden sonra da gelen onaylı oyları kabul edecek olması ise hem yeni tartışmaları doğurarak hem de seçim sonuçlarının gecikmesi ihtimalini beraberinde getirerek süreci daha da kaotik hale sokuyor.
KRİTİK EYALETLERDEKİ SAYIM SÜRECİ
Eyaletlerde postayla oy talep etme ve oy pusulalarının adreslere gönderilmesi süreçleri, tüm eyaletlerde sona ermiş durumda.
Postayla gönderilen oy pusulalarının üzerine vurulan posta damgası için son gün 3 Kasım olsa da hangi tarihe kadar gelen oyların kabul edileceği ya da oyların resmi sayım sürecine ne vakit başlanacağı konusunda her eyaletin farklı uygulaması bulunuyor.
Seçimin mukadderatını belirleyecek kritik eyaletlerden Florida’da, 3 Kasım’dan sonra seçim merkezlerine ulaşan ve posta yoluyla kullanılan oylar kabul edilmeyecek.
Eyalette posta yoluyla gelen oyların sayımına, seçim gününden 22 gün evvel başlandı. Gerek seçim gününden sonra oyların kabul edilmeyecek olması gerekse de sayım sürecine erken başlanması sebebiyle bu eyaletteki sonuçların 3 Kasım gecesi büyük oranda netleşmesi bekleniyor.
PENSİLVANYA’DA SONUÇLAR GECİKEBİLİR
Bir öteki kritik eyalet Pensilvanya’da ise ABD Yüksek Mahkemesi, 6 Kasım’a kadar seçim merkezlerine ulaşan oyların kabul edilmesine hükmetti.
Postayla ulaşan oyların sayımına, seçim gününden evvel başlanamayacak olan eyalette, sonuçların büyük ihtimalle gecikmesi bekleniyor.
SONUÇLAR BAŞ BAŞA ÇIKARSA…
Seçim sonuçlarının baş başa çıkması durumunda, Florida’nın 29, Pensilvanya’nın ise 20 Seçiciler Heyeti Delegesi, muhtemelen seçimlerin mukadderatını belirleyecek.
Öbür kritik eyaletlerden Wisconsin ve Arizona’da, 3 Kasım’dan sonra ulaşan oy pusulaları kabul edilmezken; Kuzey Carolina 6 Kasım’a, Michigan’da ise 17 Kasım’a kadar ulaşan oy pusulaları geçerli sayacak.
Kuzey Carolina ve Arizona’da oyların sayım sürecine seçimlerden 14 gün evvel başlandı lakin Michigan ve Wisconsin’de oyların sayımı, seçim gününe kadar mümkün olmayacak.
Seçiciler Şurası bakımından Michigan’ın 16, Wisconsin’in 10, Kuzey Carolina’nın 15, Arizona’nın ise 11 delegeye sahip olması, tüm bu eyaletleri yeni liderin belirlenmesi noktasında oldukça değerli pozisyona taşıyor.
93 MİLYONDAN FAZLA SEÇMEN ERKEN OY KULLANDI
Yakın tarihteki seçimlere bakıldığında, sandığa gitme oranının yüzde 60’ı bulmadığı ABD’de, bu yıl sandık başında ya da posta yoluyla kullanılan erken oyların sayısındaki fazlalık dikkati çekiyor.
Ülkede 93 milyonu aşkın kişi, halihazırda oyunu kullanmış durumda. Bu bireylerin 59 milyondan fazlasının posta yoluyla, 34 milyondan fazlasının da birebir erken seçim merkezlerine giderek oyunu kullandığı belirtiliyor.
ABD’de yalnızca erken kullanılan oylarla 2016’daki toplam kullanılan oy sayısının yaklaşık yarısına ulaşıldığı ve Cumhuriyetçi seçmenlerin büyük oranının oy için 3 Kasım’ı beklediği göz önüne alındığında, bu yılki seçimlere iştirakin fazla olacağı kestirimleri de yapılıyor.
BEYAZ SARAY İÇİN 270 DELEGE GEREKİYOR
ABD’de başkanlık seçimlerinde en fazla oyu alan aday değil, en fazla delegeyi kazanan aday, başkanlık koltuğuna oturuyor.
“Delegeler Kurulu” (Electoral College) ismi verilen sistemde, her eyalete farklı yüklerle dağıtılmış toplam 538 delege bulunuyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday, lider olmaya hak kazanıyor.
2016’daki son seçimleri kazanan Trump 304 delegeye ulaşmış fakat rakibi Hillary Clinton, Trump’tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almıştı.
3 KASIM’DAN SONRA ABD’Yİ BEKLEYEN SÜREÇ
ABD’de seçim süreci, esasen seçim gününden sonra da uzun bir süreyi kapsıyor.
Seçim sonuçlarının gecikmesi durumunda, sonraki kademeler için Anayasa ve kanunlarla belirlenmiş kimi tarihlerin değiştirilmesi kelam konusu olmadığından, bu durum da beraberinde yeni bir kaos getirebilir.
Tarihler, eyaletlere nazaran farklılık gösterse de tüm eyaletlerin 10 Kasım-11 Aralık’ta seçim sonuçlarını resmen onaylaması gerekiyor. Tüm eyaletler, 8 Aralık’a kadar tüm oyları sayıp, hangi adayın delege oyu kazandığına karar vermek zorunda.
OYLAR EN GEÇ 23 ARALIK’A KADAR KONGRE’YE ULAŞMALI
14 Aralık’a kadar her eyaletin Seçiciler Heyeti üyesi, lider adayına oyunu verip, bu oyları Washington’a göndermeli. Gönderilen oyların en geç 23 Aralık’a kadar ABD Kongresi’ne ulaşması gerekiyor.
3 Kasım’da yapılacak seçimlerde misyonuna seçilen Temsilciler Meclisi ve Senato üyeleri, 3 Ocak’ta yemin ederek misyonlarına başlayacak.
6 Ocak’ta ise hem Temsilciler Meclisi hem de Senato Üyeleri, Temsilciler Meclisi Genel Konseyi salonunda bir ortaya gelecek.
20 OCAK’TA YEMİN MERASİMİ
Tıpkı vakitte Senato Lideri da olan ABD Lider Yardımcısı Mike Pence’in başkanlığında, Kongre’nin her iki kanadından 1’er temsilcisi eyaletlerden gelen oyları alfabetik sıraya nazaran okuyup sayacak.
Bu süreç tamamlandıktan sonra kendisine teslim edilen sonuçları Pence, resmi olarak duyuracak ve varsa itirazları dinleyecek.
Tüm bu takvimin olağan olarak işlemesi durumunda, ABD’nin yeni lideri 20 Ocak’ta düzenlenecek yemin merasimiyle vazifesine resmen başlayacak.
Ensonhaber
