Dünya’nın ortalama sıcaklıklarının daima olarak arttığı bilinen bir gerçek. Bilim insanları, bilhassa kutup noktalarındaki süratli ısı artışı nedeniyle epeyce kaygılı.
Dünya’nın ısınmasının insan da dahil pek çok cins açısından yarattığı tehditlerin yanı sıra, gelecekte tüm dünya tehdit altında kalabilir.
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, global ısınmaya bağlı olarak dünyanın ortalama sıcaklığının 2100 yılına kadar 5-6 derece artma riskinin olduğunu bildirdi.
Dünyadaki ortalama sıcaklıkların giderek yükseldiğini belirten Tolunay, “1850 yılından sonraki sıcaklıklara baktığımızda dünyanın ortalama sıcaklığından sapmaların giderek arttığını görüyoruz.
Bu artışların 1980’li yıllarda başladığı, 2000’li yıllarda ise artışların çok fazla olduğu görülüyor. 2016, 2019 ve 2020 yılları ortalamalardan daha sıcak yıllar olarak kayıtlara geçti.” dedi.
Tolunay, bilhassa Sanayi İhtilali’nden sonra fosil yakıtların ağır kullanılmasıyla dünyadaki süratli nüfus artışına bağlı olarak tarım ve orman alanlarının kullanımının değişmesinin global ısınmaya neden olduğunu ve atmosferdeki sera gazı salınımının arttığına vurgu yaptı.
SERA GAZLARI DÜNYA’YI ISITIYOR
Sera gazlarının ağırlaşmasıyla atmosferde doğal olarak bulunan sera tesirini artırdığına dikkati çeken Tolunay, atmosferde artan sera gazlarının dünyanın süratli bir halde ısınmasına neden olduğunu lisana getirdi.
İklim değişikliğinin yağış ve sıcaklıklarda farklı değişkenliklere neden olduğunu anlatan Tolunay, “Sanayi İhtilali’ne nazaran 1-2 derece daha sıcağız. Global ısınmaya bağlı olarak iklimler değişiyor. İklim değişikliği insan faaliyetleri sonucunda giderek tesirini hızlandırıyor.
Global ısınma bir neden ve iklim değişikliği de bir sonuç. Dünyanın ısınmasıyla daima daha sıcak daima kuraklaşacak ve yağmur yağmayacakmış üzere anlaşılabiliyor.
Lakin baktığımızda tam zıddı olan yerleri görüyoruz. Kimi yerlerde yağışlar artıyor. Bu sene İspanya’da örnek olarak şiddetli kış koşulları oluştu. Kimi yıllar çok sıcak ve kurak oluyor. Rekor kırılıyor. Kimi yıllarda tam karşıtı yağışlar çok fazla oluyor. Bu değişkenlik iklim değişikliğinin bir göstergesi.” tabirlerini kullandı.
Tolunay, dünyadaki ortalama sıcaklıkların olağan süreçten farklı formda süratle arttığına da değinerek, “Geçmişte yaşanan doğal iklim değişiklikleri vaktinde değişimler çok yavaş seyretmiş. 1 derecelik bir değişim yüzlerce yıl alırken günümüzde bu artış çok daha kısa müddette gerçekleşti.
Günümüzde ortalamadan 1-2 derecelik sapmanın 2050 yılına kadar 2 dereceye çıkması mümkünlüğü var. Yüzyılın sonuna kadar ise 5-6 derece ortalamadan daha sıcak olabiliriz. Bir insan hayatı içinde sıcaklıkların bu kadar artma riski kelam konusu.” değerlendirmesinde bulundu.
SICAKLIKLAR 50 MİLYON YILDIR GÖRÜLMEYEN DÜZEYLERE ÇIKACAK
Öte yandan Kaliforniya Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırmaya nazaran, sera gazı emisyonlarının değerli ölçüde azaltılmaması halinde, global sıcaklıklar 2300 yılına kadar 50 milyon yıldır görülmeyen düzeylere ulaşacak.
Çalışmanın ortak muharrirlerinden Profesör James Zachos’a nazaran, global ısınma nedeniyle artan sıcaklıklar, daha evvel iddia edilenden çok daha yüksek olacak.
Ensonhaber
