Kanun teklifiyle Maden Kanunu’nda değişiklik öngören CHP’li Bakan, yalnızca 1’inci derece sit alanlarında değil, “özel etraf müdafaa bölgeleri, ulusal parklar, yaban hayatı muhafaza ve geliştirme alanları, arkeolojik, doğal, tarihi, kentsel sit alanlarında ve tarım arazilerinde” de madencilik yapılmasının engellenmesini istedi.
“HERKESE BÜYÜK SORUMLULUK DÜŞÜYOR”
Tabiatın kaynaklarının sınırsızca tüketilmesi sonucunda dünyanın çoklu çevresel tehditlerle karşı karşıya olduğunu belirten CHP’li Murat Bakan, “İçinde yaşadığımız Akdeniz Havzası, dünyada bu değişikliklerden en fazla etkilenecek bölgelerin başında geliyor. İklim krizi ele alınırken birtakım ekosistem bileşenleri göz arkası ediliyor. Kârı şirketlere, dönüşü olmayan ziyanı ülkemizin bugününe ve geleceğine yükleyen anlayış sonucu ülkemizin dört bir yanında su kaynakları, ormanlar, tarım toprakları, meralar, zeytinlikler ve hatta binlerce yıllık arkeolojik miras hiçe sayılarak sürdürülen yabanî madencilik etraf felaketlerine ve geri dönüşü olmayan ekolojik yıkımlara neden oldu, oluyor. Ekosistemlerin korunması ve onarımı ile ekosistemlere hayat veren başta toprak olmak üzere tüm doğal varlıkların korunması konusunda herkese büyük sorumluluk düşüyor” diye konuştu.
“TÜM DOĞAL ALANLARIMIZ AĞIR BİÇİMDE TAHRİP EDİLİYOR”
SAYIŞTAY’IN MADEN ALANLARINDAKİ TESPİTLERİ
Maden ve madencilik faaliyetleri, dünyanın her yerinde öncelikli olarak ‘çevre’ bahsidir. Ülkemizde ise sürecin yalnızca sanayi ve güç alanlarını ilgilendirdiği fikri, çevresel tasaları dikkate almamaktadır. Kılı kırk yararak yapılması gereken madencilik faaliyetlerinin titizlikle yapılmadığı Sayıştay Raporlarına da yansımıştır. Orman Genel Müdürlüğü’nün denetlendiği 2019 yılı Sayıştay Raporu’nda, maden alanlarının rehabilitasyon çalışmalarının tam ve vaktinde yapılmadığına vurgu yaparak, ‘Maden işletme alanlarının büyük bir çoğunluğunda rehabilite çalışmalarının yapılamadığı verilen müsaadeler doğrultusunda, muhakkak bir plan ve proje çerçevesinde işletilmesi ve çalıştırması gerekirken, alanda sistemsiz çalışmaların yapıldığı görülmüştür’ sözlerine yer vermiştir. Bu, maden siyasetlerinin ekosistem üzerinde yarattığı baskıya dair çarpıcı bir örnektir.
“KÂRI ŞİRKETLERE, ZİYANI ÜLKEMİZİN GELECEĞİNE…”
Kazdağları Yöresi’nde, Muğla, Artvin, Erzincan-Tunceli ve Afyon üzere vilayetlerde coğrafyanın yüzde 50 ila yüzde 80 oranında maden ruhsatlı olduğu görülmektedir. Kazdağları’nda yürütülen altın arama faaliyetleri bölgeyi ekolojik yıkıma sürüklemiştir. 43 tanesi endemik olmak üzere, 101 familyaya ilişkin 906 bitki taksonu yaşayan, Anadolu’nun akciğerleri olan Kazdağları’nın bağrına adeta bir hançer saplanmıştır. Bugün bu ruhsat alanlarının sırf belli bir kısmı işletme safhasına geçmiş olmasına karşın mevcut projeler dahi Türkiye’nin değerli coğrafyalarında ormanları, tabiat müdafaa alanlarını, ulusal parkları, gen müdafaa alanlarını, mera ve tarım alanlarını, sulak alanları ve içme suyu havzalarını tehdit etmektedir. Kârı şirketlere, dönüşü olmayan ziyanı ülkemizin bugününe ve geleceğine yükleyen anlayış sonucu, ülkemizin dört bir yanında su kaynaklarını, ormanları, tarım topraklarını, meraları, zeytinlikleri ve hatta binlerce yıllık arkeolojik mirası hiçe sayılarak sürdürülen yabanî madencilik etraf felaketlerine ve geri dönüşü olmayan ekolojik yıkıma neden olmuştur. Etraf siyaseti ve etrafla ilgili alınan kararlar, sıradan kararlar değildir. Bu yıkım o denli bir noktaya gelmiştir ki beşerler doğduğu toprakları terk etmek zorunda kalmaktadır.
Anayasamızın etrafın korunmasına ait 56. hususu, “Herkes, sağlıklı ve istikrarlı bir etrafta yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, etraf sıhhatini korumak ve etraf kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir” demektedir. Bu sebeple ekosistemlerin korunması ve onarımı ile ekosistemlere hayat veren başta toprak olmak üzere tüm doğal varlıkların korunması konusunda herkese büyük sorumluluk düşmektedir. İklim krizinin önlenmesi, kirlilik yutak alanı olarak isimlendirebileceğimiz orman, mera, bozkır, sulak alan vb. biyolojik çeşitlilik merkezlerinin korunması ile de mümkündür.”
Cumhuriyet
