Gözbebeklerimiz hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak isteyen bir araştırmacı grubu, Georgia Institute of Technology’deki laboratuvarlarında yürüttükleri bir çalışmada, gözbebeği boyutuyla zekâ ortasındaki ilgiyi irdeledi.
Araştırmanın sonucuna nazaran gözbebekleri ne kadar büyükse akıl yürütme, düşünme ve hatırlama testleriyle sınanan zekâ da o kadar yüksek oluyor. Araştırmacılar, bilişsel imtihanlarda en iyi puanı alan şahıslar ile en düşük puanı alan bireyler ortasındaki temel gözbebeği boyutundaki ayrımın, çıplak gözle tespit edilebilecek kadar besbelli olduğunu 3 farklı araştırma yürüterek keşfettiler.
Grup, 18 ila 35 yaşları ortasındaki 500’den fazla kişiyi deney kümesine alarak bir dizi araştırma gerçekleştirdi.
Öncelikle gruptakilerin gözbebeği boyutunu, yüksek teknolojili bir dijital kamera ve dizüstü bilgisayar kullanarak ölçtüler. Her birey için 4 dakika süren ölçüm boyunca gözbebeği ve kornea üzerindeki hassas yansıma tespit edilerek her iştirakçinin göz bebeği boyutu hesaplandı. Kısa bir bilgi: Gözbebeği boyutu, odaklanma durumunda iki ila sekiz milimetre ortasında değişebiliyor. Gruptakiler, deneyin sonraki yarısında, akışkan zekâ, çalışan bellek kapasitesi, dikkat dağıtıcılara karşı dikkatin yine denetim altına alınması ve makul bir vakit aralığında bilgiyi hatırlama esnekliğini ölçmek için tasarlanmış bir dizi bilişsel teste tabi tutuldu.
BÜYÜK GÖZBEBEĞİ
Araştırmacılar, bu testlerin sonucunda “daha büyük bir gözbebeği boyutunun” daha geniş akıcı zekâ, daha iyi kıymetlendirme idaresi ve daha iyi anımsama yetenekleriyle bağlı olduğunu keşfettiler. Bu da zihin ve göz ortasında büyüleyici bir bağ olduğunu açıkça gösteriyor.
Buna rağmen, enteresan bir formda, gözbebeği boyutu ile yaş ortasında negatif bağ bulundu: Daha yaşlı bireyler daha küçük, ekstra daralmış gözbebeklerine sahip olma eğilimindeler. Bununla birlikte yaş standart hale getirildikten sonra da gözbebeği boyutu ve bilişsel marifet ortasındaki gerçek orantılı ilişkinin geçerli olduğu saptandı.
“İyi de neden gözbebeği boyutu ile zekâ ortasında bir bağ var?” diye sorabilirsiniz. Bu soruyu yanıtlamak için zihnimizde neler olup bittiğini algılamamız gerekiyor. Gözbebeği boyutu, zihnin geri kalanıyla geniş kapsamlı nöral irtibatlara sahip beyin sapında yer alan bir çekirdek olan locus coeruleus ile bağlantısıyla açıklanıyor. Locus coeruleus, zihinde her biri bir nörotransmitter ve hormon olan norepinefrin salgılıyor ve kavrama, düşünme, çalışma ve hatırlamaya muadil süreçleri düzenliyor. Ayrıyeten, uzak zihin alanlarının güç vazifeleri ve maksatlarını gerçekleştirebilmesi için birlikte çalışabilmesi ismine sağlıklı bir küme zihin antrenmanı yapmaya yardımcı oluyor.
Locus coeruleus bu açıdan çok değerli ve onun “disfonksiyonu” ve akabinde organize zihin idmanının bozulması, Alzheimer hastalığı ve hiperaktivite disfonksiyonu üzere bir dizi durumla ilişkilendiriliyor. Daha büyük gözbebekleri olan bireylerin locus coeruleus’ları daha iyi bilişsel verimlilik ve daha iyi zihin işleyişi açısından avantaj sağlıyor.
https://www.scientificamerican.com/article/pupil-size-is-a-marker-of-intelligence/
Cumhuriyet