Eski CHP Genel Lideri, Antalya milletvekili Deniz Baykal, “pazarlık yaparak Erdoğan’ın milletvekili olmasına müsaade verdi” biçiminde kendisine yönelen suçlamalara sert karşılık verdi. Baykal, yasakların kaldırılmasını kimilerinin anlamadığını belirterek “Siyasi fırsatçılık yapamazdık. Kapkaççı siyaset anlayışı içinde olmadık, olamazdık. Rakibimizin siyasal haklarının tam olması temel inancımız. ‘Vardır bir dümen’ anlayışı çok sıhhatsiz, çok tehlikeli, aşılması gereken bir durum” görüşlerini lisana getirdi. Baykal, hakkındaki savlara ait Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.
– Sedat Peker’in hakkınızdaki açıklamaları ile ilgili olarak ne düşünüyorsunuz?
O mevzuda gerekli açıklamayı avukatım yaptı, benimle ilgili savlar mutlaka gerçek değildir.
– Sayın Erdoğan ile yaptığınız görüşmelerde çeşitli pazarlıklar yapıldığı konusunda argümanlar var, bu hususlara açıklık getirebilir misiniz?
Demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları diyen aydınlarımız; ben de CHP de insan hakları, hukukun üstünlüğü ve demokrasi doğrultusunda bir adım attığımız vakit bunun bir pazarlığı vardır diye bakıyorlar. Bu türlü bir alışkanlık içindeler. Zira siyasi kültür bu. Bunun gerisinde bir hesap, bir çıkar, bir pazarlık vardır diyen bir siyasi ortamımız var. Bu çok sıhhatsiz, çok yanlış, çok büyük haksızlık.
Biz 12 Mart’ta da 12 Mart muhtırasının CHP’nin önünü açtığı fikrini reddettik ve bunu hiçbir kurnazlık falan yapmadan yalnızca demokrasi ismine, insan hakları ismine, Ecevit’le birlikte yaptık. Ben o vakit onun yanında siyasete başlamış bir genç insandım. Ülkenin aydınları, demokratları, herkes, “Bunun ardında bir hesap vardır. Ecevit herhalde kendisi değil Nihat Erim başbakan oldu diye buna karşı çıkıyor” dediler, bu büsbütün yanlıştır. Bunun teğe bir şahidiyim. Ya “fırsat açıldı CHP’nin önüne, ne karşı çıkıyorsunuz, kolun buradan” diye düşünüyordu bir sürü insan… Biz buna “’insan haklarına, demokrasiye terstir, hukuk üstünlüğüne terstir, bu türlü demokrasi olmaz” diye karşı çıktık; o bir kırılma noktasıdır ve o andan itibaren CHP de, ben de, bulunduğum her noktada daha sonraki buna emsal olaylar karşısında daima tıpkı çizgide yürüdük. Yani ne mesela, 12 Mart muhtırası, daha sonra 12 Eylül, 1 Mart, Ergenekon, Balyoz, FETÖ krizi. Ergenekon, Balyoz olaylarında hiç kimse şimdi olayın farkına varamamışken ben çok sert ve kararlı bir reaksiyon vererek karşı çıktım. Erdoğan “Ben Ergenekon davasının savcısıyım” deyince; ben de “Bu haksızlığa maruz kalan insanların, bu davanın mağdurlarının avukatıyım” dedim. Bu olaylar bize yarayabilir falan üzere bir hesabın içine katiyetle girmedik. Bu olaylar bize iktidar yolunu açar mı, diye bakmadık.
– Bu yaklaşım nereden çıkıyor sizce?
Bunu her vakit periyodun aydınları anlamakta zorlanmıştır. Bunun temelinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin, daha doğrusu toplumsal demokrat hareketin kendi başına iktidar olamayacağı ve kesinlikle ordu artı CHP işbirliği ile Türkiye’de ilerleme sağlanacağı anlayışı yatar. Buna karşı ben büyük gayret verdim. 12 Mart sonrasından başladı bu işler. Biz bunu reddettik Sayın Ecevit’le birlikte. Bize karşı diyorlardı ki işte iktidar silahın namlusundan çıkar. Askerle, devrimci güçlerle işbirliği yapacaksın. Biz “Hayır, iktidar ve devrimci hareketler sandıktan çıkar” dedik. Ve bu doğrultuda ben, üniversite gençliği ortasında toplumsal demokrasi hareketleri tertibinde faal bir çalışma yaptım. Üniversitelerde, Ankara’da, ODTÜ’de, İstanbul’da toplumsal demokrasi dernekleri kurduk, sonra onları bir federasyon haline getirdik. Ve orada pek çok genci “iktidar silahın namlusundan değil, sandıktan çıkar” anlayışı etrafında eğittik ve örgütledik. Oradan bir sürü önemli siyasetçi de çıktı. Onların genç önderleri vardı. Mesela Ankara’da Nail Gürman, Ali Dinçer, Semih Eryıldız da onların ortasındaydı. Daha sonra Ankara belediye lideri olan Ali Dinçer de o gençlerle belediye lideri iken işbirliği yaptı. Hatta biz CHP genel merkezinin binası için bir proje yarışı açtığımızda bir baktım ben, o proje yarışını kazanan çocuk ODTÜ’de toplumsal demokrasi derneklerinde bizim yetiştirdiğimiz gençlerden birisi. Meğerse orada mimari okumuş. Daha sonra Murat Karayalçın başkanlığında onunla işbirliği yapan belediye grubu tekrar bizim o çocuklardı. Ankara Batıkent’i kuran, orada Sayın Karayalçın’a yardımcı olan çocuklar da onlardı. Biz o vakit dedik, iktidar silahın namlusundan değil, yalnızca iktidar da değil, ilerici hareket yani toplumsal demokrat iktidar sandıktan çıkar. Zira silahla işbaşına gelen bir takım istediği kadar ilerici olsun, ardında halk yoksa, toplum yoksa o inandırılmış ve örgütlenmiş bir biçimde iktidara gelen grubun, takımın yanında durmuyorsa, o gelen takım içerideki ve dışarıdaki hâkim güçlerin oyuncağı olur, gerçek bir ilerici hareketi katiyetle gerçekleştiremez diyorduk ve bunu gençlere eğitim olarak veriyorduk. Bugün bile Türkiye’nin her yerinde toplumsal demokrasi derneklerinde yetişmiş, bu hareketin içinde yer almış bir sürü örgütte ve belediyelerde vazife yapan insan vardır.
‘BU BİZİM KARAKTERİMİZ’
– Erdoğan’la görüşme konusunda ne dersiniz?
Şunu anlaması lazım insanların, biz hiçbir pazarlık yapmadan da “ya işte bak yeni fırsatlar doğuyor, kullan kardeşim bunu, yürü iktidara” havasına bütün tarihimiz boyunca direnmişizdir. Tıpkı halde, Sayın Erdoğan’ın yasaklarının kaldırılmasını anlayamıyor kimi beşerler, üstelik onlar da insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokrasi telaffuzunu ağızlarından düşürmeyen beşerler. Bu hakikat değil, biz CHP olarak ordu artı CHP iktidar formülünü şuurlu olarak 1971, 12 Mart’tan itibaren Ecevit hareketi ile birlikte reddetmiş bir hareketin kesimiyiz. Yani siyasette karşımdaki genel lider olacak, parlamentoda neredeyse üçte iki çoğunluğa sahip olacak, seçime girecek lakin milletvekili olamayacak, yaptırtmayacağım ben de ve çabayı bu türlü götüreceğim. Bunu anlamam mümkün değil. Bu bizim için bir siyasi fırsatçılık değil, bu bizim karakterimizdir kardeşim. Bunu anlamanız lazım. CHP böyledir, ben o kırılma noktasında Ecevit’le birlikte “iktidar, ihtilal, ilericilik silahın namlusundan çıkar”ı reddeden hareketin bir parçasıyım. Bilmem eşit olmayan, karşımdakinin elinin kolunun bağlandığı bir müsabakaya girerek bunu bir fırsat üzere pahalandırmak bizim siyaset anlayışımızın temellerine ve karakterimize alışılmamıştır. Biz bu türlü fırsatçı, kapkaççı bir anlayış içinde hiç olmadık, değiliz. Bu davranışımızı da bir çıkar, bir pazarlık sonucu bir davranış olarak anlamak kendisi bizatihi bir büyük siyasi sorunudur Türkiye’nin. Bu türlü bakanlar, akılları almıyor, ya adam karşısındaki rakibinin siyasi haklarını nasıl verir parasız; halbuki bu bizim temel bir inancımız. Çaba edeceksek bir şaibe ile çaba edemeyiz yani O, külüstür bir şiir okudu diye Trakya’da, bilmem işte iki ay cezaevinde kaldı diye milletvekili olamaz dediğin sürece onunla uğraş edemezsin. Bunu halka kabul ettirmen mümkün değildir zati.
Geçmişte nasıl ki CHP generallerle işbirliği yapmadı diye suçlandı; Türkiye’nin birtakım ilerici müellifleri, bunu bir fırsat diye sayıyorlardı, biz karşı çıktık, şuurlu olarak, birebir halde bugün de ben Sayın Erdoğan’la anlaşmışımdır diye düşünülüyor. Zira Türkiye’de hâkim siyasi kültür bizim anlayışımız doğrultusunda değil, siyaseti bir fırsatçılık üzere algılayan bir anlayış. Bizde bu türlü bir şey yok. Nitekim eşitliğe, hukukun üstünlüğüne, insan haklarına, demokrasiye, siyasi gayrette eşitliğe içtenlikle inanıyoruz. Buna aklı basmıyor Türkiye’de birtakım çevrelerin. “Enayilik bu, olur mu ya, o bir şey aldı, ne alacak, cumhurbaşkanı olma garantisi aldı falan diye” bakıyorlar, olağan akılları almıyor bunu. Yani bu bizim siyasi hayatımızın bir zafiyetidir.
‘YASAK ASLINDA KALKMIŞTI’
– Pazarlığı reddediyorsunuz…
Bu türlü demokrasi doğrultusunda atılan adımların gerisinde bir al gülüm ver gülüm pazarlığı yatıyor niyeti, bu yanlıştır. Ben hiçbir alakamda Sayın Erdoğan ile, ne o müsabakalarımda o denli bir özel muahedeyi yansıtacak hiçbir şeyi ne ben konuştum, ne o konuştu. Daha sonra İstanbul’da Sayın Erdoğan’ın talebi üzerine bir ortaya geldiğimizde, siyasi yasağı aslında kaldırılmıştı. Sayın Erdoğan 1 Mart tezkeresi telaşı içerisindeydi, “Tezkere kabul edilirse ülkemize kaç kişi gireceğini” sordum, “65 bin kişi” dedi. “Ne vakit çıkacak” dedim, “Ben de bilmiyorum” dedi. Sayın Erdoğan, “ABD ile işbirliği yapmazsak ambargo uygularlar, bizi sıkıştırırlar, ek mali kaynak kullanmamız gerekir, yaratmamız gerekir, yardımcı olur musunuz” dedi. “Elbette, bu kararın sorumluluğunu alırım ve bütün Türkiye’de bunun için çalışma yaparım, istersen birlikte dolaşırım istersen ben tek başıma dolaşırım” dedim. Bu bahislerde benim samimi olabileceğimi düşünemiyorlar. İlla pazarlık yaptı diyorlar. Buluşma zati 1 Mart öncesi idi, tezkere öncesi, 22 Şubat 2003’te. Yani hakların iadesinden sonra yapılmış bir buluşmadır o. Haklarını vermişiz, neyin pazarlığını yapacaksın?
TEZKERE KONUSUNDA ÖNEMLİ BİR ÇABA OLDU
“1 Mart konusunda Meclis’te çok asıllı çaba verdik, hâlâ yayınlatmıyorlar o konuşmaları. Türkiye’nin en hassas bölgesine bir yabancı ordunun 10 binlerce askeriyle yerleşmesini çok sakıncalı buldum, “Bizim Irak’a, Suriye’ye karşı bu türlü bir düşmanlık içerisine girmemize hiç neden yoktur” dedim. Bunu da Cumhuriyetin dış siyaset anlayışına inanmış biri olarak hiç tereddüt etmeden söyledim. Daha sonra Suriye Devlet Lideri Esad Türkiye’ye geldiği vakit benimle görüşmek istedi; Çankaya’da Camlı Köşk’te buluştuk, bana “1 Mart tezkeresine karşı çıkarak sadece Türkiye’yi değil bizi de kurtardınız” dedi.
Onun dışında bir de seçimden sonra Erdoğan’ın talebi üstüne gittim, seçim sonuçlarını pahalandırmak üzere istişare muhtaçlığı hissettiğini düşünüyorum. Beni çağırdı ve gittim. Orada kim bilir ne konuştu, ne yaptı! Gidilir mi falan diye kıyameti kopardılar. Orada hükümet kurulsun dedim, koalisyon kurulsun. Ya MHP ile ya da CHP ile kurun işte bırakın Türkiye’nin buna muhtaçlığı var dedim. Hepsi bundan ibarettir.
Bunu anlatmak lazım, bizim siyasi hayatımızın “vardır bir pazarlık, bir çıkar, bir dümen olmuştur” anlayışı çok sıhhatsiz, çok yanlış, çok tehlikeli, aşılması gereken bir durum. Birtakım beşerler sahiden insan haklarına, hukukun üstünlüğüne, demokratik bedellere inanıyordurlar ve o doğrultuda adım atıyordurlar; bunu içinize sindirin, anlayın kardeşim. Biz de onlardan birisiyiz işte.”
Cumhuriyet