Türkiye dahil birçok ülke 1,5 yılı aşkın müddettir farklı seviyelerde uygulanan pandemi kısıtlamalarını kaldırıyor. İngiltere’de hükümet 19 Temmuz’dan itibaren çabucak hemen bütün tedbirlerinin kaldırılacağını açıkladı.
Pazartesi gününden itibaren İngiltere’de pandemi devrinde getirilmiş olan yasal sınırlamaların neredeyse tamamı kaldırılmış olacak.
Birtakım kamusal alanlarda maske mecburiliği olmayacak, gece kulüpleri açılacak ve en fazla kaç kişinin biraraya gelebileceği konusundaki sınırlamalar da kaldırılacak.
Aslında bu yıl bir çok ülke koronavirüs tedbirlerini yavaş yavaş kaldırmayı denedi. Lakin bu denemeler farklı sonuçlar verdi.
Tedbirlerin gevşetildiği ülkelerde neler yaşandığına kısaca bir göz atalım.
İSRAİL
Aşılamaya çok süratli başlayan ve nüfusunun değerli bir kısmını aşılamayı başaran İsrail, sınırlamaları Şubat ayında gevşetmeye başladı.
Bir ay evvel, yani Haziran ayı ortasında nüfusunun yarıdan fazlası iki doz aşılanan İsrail’de maske zaruriliği kaldırıldı ve dükkanların, lokanta ve otellerin, sinemaların tam kapasite açılmasıyla hayat pandemi öncesine döndü.
O günden itibaren de hadiseler daha bulaşıcı olan Delta varyantının da yayılmasıyla istikrarlı olarak yükselmeye başladı ve geçtiğimiz Salı günü 24 saat içerisinde tespit edilen olay sayısı 754’e ulaşarak tepe yaptı.
Yetkililer hastalığı ağır geçiren ve hastaneye yatması gerekenlerin sayısının görece düşük olduğunu söylüyor.
Tekrar de hadiselerdeki bu artış eğilimi, yeni Başbakan Naftali Bennett ve hükümetini durumu kısmen de olsa tekrar değerlendirmeye yöneltti.
Hükümet, “yumuşak bastırma” ismini verdiği bir yaklaşımla, İsrail vatandaşlarından Covid ile birlikte yaşamayı öğrenmelerini istiyor.
Yeni düzenlemeler ortasında kapalı yerlerde yine maske mecburiyeti ve İsrail’e öbür ülkelerden gelen herkesin karantinaya girmesi üzere tedbirler var.
Getty ImagesHollanda Haziran ayında açılma süreci başlattı lakin bir kaç hafta sonra geri adım atmak zorunda kaldıHOLLANDA
Aşılananların oranı artıp hadiseler düşmeye başlayınca Hollanda da Haziran ayı sonunda “açılma” sürecini başlattı.
Çabucak her türlü yerde maske zaruriliği kaldırıldı ve gençlerin toplumsallaşması teşvik edildi.
Bu kararların uygulanmaya başlamasıyla birlikte hadiseler da artmaya başladı ve Aralık ayından bu yana en yüksek seviyesine çıktı.
Ancak olaylardaki artış hastaneye yatacak kadar ağır hasta olanların sayısına pek yansımadı.
Sıhhat yetkililerinden gelen tenkitlerin giderek daha sertleşmesi üzerine Hollanda Başbakanı Mark Rutte, geçen Cuma, yani yalnızca üç hafta evvel açıkladığı “açılma” adımlarından geri atarak tekrar bir çok tedbir ilan etmek zorunda kaldı.
Başbakan “durumu iyi değerlendiremediği” gerekçesiyle kamuoyundan özür dilerken, restoranlar ve barların yeniden gece yarısından itibaren kapanacağı ve üç hafta evvel açılmalarına müsaade verilen gece kulüplerinin de yine kapanacağı bildirildi.
Rutte “Mümkün olduğunu düşündüğümüz şeylerin pratikte mümkün olmadığı anlaşıldı” diye konuştu.
Hollanda hükümetinin resmi internet sitesine nazaran tekrar ilan edilen kısıtlamalar en az 13 Ağustos’a kadar yürürlükte kalacak.
Getty ImagesBirinci dalganın başarılı ülkesi Güney Kore’de olaylar rekor kırınca yine maske zaruriliği getirildiGÜNEY KORE
Güney Kore, birinci dalgada aldığı sıkı tedbirler ile Doğu Asya’da salgından çıkış yolunu açan birinci ülke olarak alkışlanmıştı.
Haziran 2021’de hükümet aşılananların açık alanlarda maskesiz gezebileceğini, insanların küçük kümeler halinde toplanabileceklerini bildirmiş ve lokantaların açık olabildiği saatleri uzatmıştı.
Ancak uzmanlar Güney Kore’nin koronavirüse karşı gardını çok erken indirdiğini zira nüfusun çoğunluğunun şimdi aşılanmamış olduğunu söyleyerek bu kararı eleştirdi.
Nitekim de ülke şu anda salgının başından bu yana en büyük dalgayı yaşıyor.
Günlük hadiselerin rekor seviyelere ulaşmasından sonra hükümet ülkenin birden fazla bölgesinde toplumsal ara kurallarını yine sıkılaştırmak zorunda kaldı.
Başşehir Seul’de ilan edilen kurallara nazaran akşam saat 18.00 sonrası bir kişi birebir konutta yaşadığı beşerler dışında en fazla bir bireyle görüşebiliyor.
Koronavirüsün daha bulaşıcı varyantı olan Delta’nın tesiri ve aşılama suratının düşmesi Güney Kore’nin koronavirüsü yendiği konusunda salgının birinci aylarında oluşan itimadı sarsmış görünüyor.
Reutersİsveç’te göstericiler, kapanma önlemlerini protesto ediyor.İSVEÇ
Birçok ülkeden farklı olarak İsveç, salgınla gayrette genel olarak halkın istekli olarak alacağı tedbirleri temel aldı. Fakat yeniden de lokantaların açılış saatlerine ve yerlerde en fazla kaç kişinin bulunabileceğine ait birtakım tedbirler uyguladı.
Bu tedbirlerden kimileri 1 Temmuz’da spor stadlarında 3 bin oturan izleyiciye müsaade verilmesi ve yerlerin açılış saatlerine konan kısıtlamaların kaldırılmasıyla gevşetildi, 15 Temmuz yani bugün bir dizi tedbir daha kaldırılıyor.
İlkbahardan bu yana İsveç’de günlük hadise sayıları süratle düşmeye devam etti. Uzmanlar bu düşüşü aşılananların artmasına ve ısınan havalar münasebetiyle insanların açık alanlarda daha fazla vakit geçirmesine bağladılar.
Ancak Delta varyantının yayılmaya başlamasıyla birlikte tasalar arttı ve diğer ülkelerden İsveç’e giriş yapanların birçoklarının Covid-19 testi yaptırması gerekecek.
AFP/Getty ImagesSyndey’de iki haftalık kapanma uygulamasına geçildi.AVUSTRALYA
Avustralyalılar geçen yılın büyük kısmını çok az sınırlama tedbiriyle geçirdiler.
Günlerce Covid hadisesi görülmeyen ülkede maske takmak da mecburî değildi.
Yer yer olay kümeleri ortaya çıktığında yetkililer çabucak o bölgeyi kapatarak olay sayılarını sıfıra indirinceye kadar tedbirleri sürdürme metodunu izliyorlar. Örneğin Perth bölgesi Ocak ayında bir olay görülmesi üzerine bütünüyle 5 gün kapatıldı.
Ama Haziran ayı ortasında Sidney’de Delta varyantı görüldü ve ülkenin en büyük kenti tekrar kapatmaya girdi. Bu kapatmanın en az Temmuz ayı sonuna kadar devam etmesi bekleniyor.
Sidney’de şu anda günde 100’ü aşkın olay çıkıyor. Virüs, insanların sıkı tedbirlere alışkın olmadığı kentte kapatmanın birinci haftalarında bile çok süratli yayıldı. Yetkililer halkın “evde kal” kuralını hedefine uygun uygulamadığını söyledi ve kuralları daha da sıkılaştırdı.
Ancak nüfusun yüzde 90’dan fazlasının aşılanmadığı ülkede olağana dönüş daha uzun sürebilir. Aşı stoklarının bilhassa de Pfizer’ın yetersizliği, Avustralyalıların birçoklarının yıl sonuna kadar aşılanamayacağına işaret ediyor.
Getty ImagesABD’nin birçok eyaletinde sınırlamalar kaldırılmış durumda. NBA finallerinin oynandığı Milwaukee kentinde spor salonu büsbütün doluydu.ABD
Joe Biden idaresi aşılama kampanyasına sürat verirken eyaletlerin bir birden fazla kısıtlamaları, maske zorunluluğunu kaldırmaya ve işyerlerinin açılmasına müsaade vermeye başladı.
Haziran ayında ülkenin en büyük nüfuslu eyaleti California “büyük açılış” ilan ederken, aşılananların oranı yüzde 70’i geçen New York çabucak hemen bütün tedbirleri kaldırdı.
Ülke çapında hadiseler hala düşük seyrediyor. Günlük hadise sayıları son iki hafta içinde ikiye katlandı lakin hala Ocak ayındaki tepe noktasının onda birinden az bir seviyede.
Yeniden de daha süratli bulaşan Delta varyantının aşılama seviyesinin daha düşük olduğu eyaletlerde yayılıyor olması kaygı yaratıyor. Aşılama suratı düşerken kimi eyaletler sakinlerine daha bulaşıcı varyanttan korunmak için maskelerini çıkarmamalarını söylüyorlar.
New York City’de günlük olay sayısı bir hafta içinde üçte teğe yakın artış gösterdi ve artışın en çok da aşılamanın en düşük olduğu mahallelerde yaşandığı gözlendi.
Hastalığın yol açtığı vefatlar de günlük seviyede bir yükseliş gösteriyor lakin bu, olaylardaki yükseliş üzere süratli değil. New York City yetkilileri hastaneye yatırılan hastaların büyük çoğunluğunun aşısız olduğunu açıkladı.
Cumhuriyet
