5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “norm takım ve işçi istihdamı” başlıklı 49’uncu unsurunun üçüncü fıkrası aşağıdaki biçimde karar altına alınmıştır.
” Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm takıma uygun olarak etraf, sıhhat, veterinerlik, teknik, hukuk, iktisat, bilişim ve irtibat, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker üzere uzman ve teknik işçi yıllık mukavele ile çalıştırılabilir. Kontratlı işçi eliyle yürütülen hizmetlere ait boş takımlara ayrıyeten atama yapılamaz. Bu işçinin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş takım unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları koşuldur. Bu fıkra uyarınca kontratlı olarak istihdam edileceklere ödenecek net fiyat, kelam konusu takım unvanı için birinci derecenin birinci kademesi temel alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa nazaran tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net meblağının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel kararlara nazaran birinci dereceden takım ihdas edilemeyen takım unvanları için ise o takım unvanından ihdası yapılmış en yüksek takım derecesinin birinci kademesi temel alınır ve yapılacak ödemenin azami fiyatı üstte belirtilen yordama nazaran tespit olunur. Bu fıkra kararlarına nazaran çalıştırılacak işçi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir. (Ek cümleler:19.01.2023-7433/6 md.) Sözleşmeli çalışanın işe alınması memur takımlarına birinci kez alınma yoluna tabidir.Sözleşmeli işçiden üç yıllık çalışma müddetini tamamlayanlar talepleri halinde kontratlı işçi olarak çalıştırılmalarına temel alınan memur takımlarına atanır. Bu kapsamda memur takımlarına atananların bir yıl müddetle öbür kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. Bunların kontratlı işçi konumlarında geçirdikleri hizmet müddetleri, tahsil durumlarına nazaran yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespiti ile 657 sayılı Kanunun 64 üncü unsurunun dördüncü fıkrası kapsamında kıymetlendirilir. Bunlar, atandıkları takımın mali ve toplumsal haklarına misyona başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve evvelki konumlarında aldıkları mali ve toplumsal haklar hakkında rastgele bir mahsuplaşma yapılmaz.”
– 5393’ün 49. hususuna nazaran işçi alımları artık imtihansız olamaz
5393 sayılı Kanunun üstte yer alan hususunun ilgili fıkrasında 19 Ocak 2023 tarihli 7433 sayılı Kanunun 6’ncı hususu ile yapılan değişiklikle, sözleşmeli işçinin işe alınması sınavsız-ilansız olmaktan çıkartılmış birinci kez memur alınma adabına tabi kılınmıştır. Bunun yürürlük tarihi 7433 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 26 Ocak 2023 tarihidir. Bu tarih ve sonrasında belediyelerce kontratlı işçi alımı sınavlı-ilanlı hale getirilmiştir.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Oldukları Mahalli Yönetim Birlikleri İşçi İstihdam Rehberinde aşağıdaki konulara yer verilmiştir.
– Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli yönetim birliklerine 5393 sayılı Kanunun 49’uncu unsuruna nazaran kontratlı işçi durumuna yapılacak olan alımlar ilk kez alım yordamına nazaran yapılacağı.
– Kelam konusu alımların merkezi yerleştirme yoluyla atama yahut ilgili yönetim tarafından yapılacak imtihan yoluyla atama olmak üzere iki teknikle gerçekleştirileceği.
– Yönetimlerdeki kontratlı işçi konumuna birinci sefer yapılacak atama süreçlerinin Mahalli Yönetimlere Birinci Kere Atanacaklara Dair İmtihan ve Atama Yönetmeliği kararlarına nazaran yürütüleceği.
– Kontratlı işçi durumuna atama yapılabilmesi için kontratlı işçi durumunda istihdam edilecek çalışanın unvanı, sınıfı ve sayıları belirtilmek suretiyle Bakanlıktan müsaade alınacağı.
– Atama müsaadesi verilen durumlara her iki usul ile işçi alımı yapılabileceği, müsaade verilmeyen durumlar için merkezi yerleştirmeye başvurulamayacağı, duyuru ve imtihan yapılamayacağı.
Sonuç olarak; kontratlı işçi alımı birinci kez memur alımı yöntemine nazaran yapılmaktadır. Bu minvalde Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün 27.03.2023 tarihli E-53773008-622.02-6057993 sayılı ve 18.04.2023 tarihli E-53773008-622.02-6214569 sayılı görüş yazıları da bulunmaktadır.