Danıştay Sekizinci Dairesi tarafından üniversiteler tarafından yapılan profesör, doçent ve doktor öğretim üyesi atamalarında uygulanan heyet süreçlerine dair emsal bir karar verdi.
Dava konusu olayda, bir yükseköğretim kurumunda ilan edilen Sağlık Bilimleri Fakültesi Sıhhat İdaresi Kısmı Sıhhat Bilişimi ve Teknolojileri Anabilim Kısmı profesör kadrosuna atanan adayın iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk derece mahkemesi, başvuran adayların birlikte kıymetlendirilmesi sonucunda belirlenen beş heyet üyesinin başka aday hakkında beş olumlu oy verdiği ve yapılan puanlama sistemine nazaran başka adayın daha yüksek puan aldığı görüldüğünden dava konusu süreçte rastgele bir hukuka karşıtlık olmadığı kanaatine varıldığı münasebeti davayı reddetmiştir.
Danıştay Sekizinci Dairesi ise Üniversitelerarası Heyet Başkanlığı tarafından belirlenen Temel Alanlar dikkate alındığında belirlen beş heyet üyesinden üçünün alanının Sıhhat Bilimleri, öteki ikisinin ise takımın ilan edildiği Sıhhat İdaresi kısmının yer aldığı Toplumsal Beşeri ve İdari Bilimler temel alanı olduğu, bu haliyle üç heyet üyesinin alan dışından belirlendiği söz edilmiştir.
Bununla birlikte, bir heyet üyesinin atanan adayla birlikte bir çok ortak makale ve kitap çalışması yaptığı, yapılan bu ortak çalışma ve yayınların takıma atanan kişi tarafından atama için oluşturulan heyetin değerlendirmesine sunması konusunun heyetin tarafsızlık unsurunu zedelediğini belirtmiştir.
Bu nedenle; üç heyet üyesinin bilim alanlarının ilan edilen profesörlük takımının bilim alanıyla ilgili olmaması ve bir heyet üyesinin atanan kişi ile ortak yayınları olduğu tespit edildiğinden, oluşturulan heyet tarafından yapılan değerlendirmenin hukuken kabul edilebilir objektif bir kıymetlendirme olduğunun söylenemeyeceği ve takıma başvuran adayların bilimsel yeterliklerinin tespitinin bilim alanına uygun olarak objektif bir heyet incelemesi gerektirdiğinden dava konusu sürecin İPTALİNE karar verilmiştir.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/3171
Karar No : 2022/2332
Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davacı): …
Karşı Taraf (Davalı) : …Üniversitesi
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 05/12/2019 tarih ve E:2015/3973, K:2019/11337 sayılı kararının hukuka muhalif olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanununun 54. unsuru uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Karar düzeltme isteminin kabulü ve mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi istemine ait dilekçede öne sürülen düzeltme nedenleri 2577 sayılı İdari Yargılama Yolu Kanununun 54. unsuruna uygun bulunduğundan düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Sekizinci Dairesinin 05/12/2019 tarih ve E:2015/3973, K:2019/11337 sayılı kararı kaldırılarak işin aslı yine incelendi.
Dava, davacı tarafından, 27/10/2013 tarihinde ilan edilen Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sıhhat İdaresi Kısmı, Sıhhat Bilişimi ve Teknolojileri Anabilim Kolu profesör kadrosuna Doç. Dr. …’nun atanmasına ait …tarih, …karar sayılı Üniversite Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sıhhat İdaresi Kısmı, Sıhhat Bilişimi ve Teknolojileri Anabilim Kısmı profesörlük takımına Doç. Dr. …ile birlikte davacı tarafından başvurulduğu, davalı idarece oluşturulan heyet tarafından yapılan değerlendirmede davacı hakkında beş olumsuz, öteki aday hakkında ise beş olumlu oy verildiği ve yapılan puanlama sistemine nazaran başka adayın daha yüksek puan aldığından, Doç. Dr. …’nun ilan edilen bir kişilik profesör kadrosuna atanmasında herhangi bir hukuka terslik olmadığı kanaatine varıldığı münasebeti ile davanın reddine karar verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 26. unsurunda; “a) Profesörlüğe yükseltilerek atamada; 1) Doçentlik unvanını aldıktan sonra en az beş yıl müddetle, açık bulunan profesörlük takımı ile ilgili bilim alanında çalışmış olmak, 2) Doçentlik unvanını aldıktan sonra, ilgili bilim alanında özgün yayınlar yahut çalışmalar yapmış olmak gerekir.
Yukarıdaki (2) numaralı bentteki yayınlardan biri, müracaat belgesinde esas araştırma yapıtı olarak belirtilir. Üniversiteler, profesörlüğe yükseltilerek atama için aranan bu minimum şartların yanında, Yükseköğretim Heyetinin onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak hedefine yönelik olarak, bilim disiplinleri ortasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek şartlar belirleyebilirler. B) Profesörlüğe yükseltilerek atama yapılabilmesi için: 1) Üniversitelerde yahut yüksek teknoloji enstitülerinde atama yapılacak olan profesörlük takımları, rektörlük tarafından ilan edilir. 2) Profesörlük takımına başvuran adayların durumlarını ve bilimsel niteliklerini tespit etmek için üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca en az üçü öbür üniversitelerden yahut yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen takımın bilim alanıyla ilgili beş profesör seçilir. Bu profesörler her aday için farklı ayrı olmak üzere birer rapor muharrirler ve takıma atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, rektör atamayı yapar. c) Profesörlüğe yükseltilerek atanan kişi, bir diğer yükseköğretim kurumunda yahut bir öbür bilim kolunda boş bulunan profesörlük takımına, lakin (a) ve (b) fıkralarında belirtilen temel ve yollara uygun olarak atanabilir.” kararlarına yer verilmiştir.
Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliğinin 20. hususunda ise; “Profesörlük takımına başvuran adayların durumlarını ve bilimsel yahut sanatsal niteliklerini tespit etmek için bir ay içinde üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca en az üçü diğer üniversite yahut yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen takımın bilim yahut sanat alanı ile ilgili en az beş profesör seçilir. Bu profesörler evrakların kendilerine verildiği tarihi izleyen iki ay içinde her aday için başka ayrı olmak üzere birer rapor müellifler ve takıma atanmak üzere müracaat eden birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Bu raporlarda adayların bilimsel yahut sanatsal nitelikleri ve çalışmaları kıymetlendirilir, yöneticilik, yapıcılık ve geliştiricilik özellikleri ile bilim ve sanat adamı yetiştirme konusundaki eforları detaylı olarak belirtilir. Üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu bu raporları gözönünde tutarak başvuran doçentin profesörlüğe yükseltilerek, atanmasına yahut profesörün atanmasına karar verir. Atama süreçleri rektörce yapılır.” kuralına yer verilmiştir.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 21. hususunda ise; “(1) İlan edilen profesörlük takımına başvuran adayların müracaatlarını pahalandırmak üzere misyon verilecek en az beş profesör ilgili alanda kendilerini akademik olarak kanıtlamış, üniversitelerde ve yüksek teknoloji enstitülerinde vazife yapan öğretim üyelerini içine alan bir listeden Üniversite Yönetim Kurulu tarafından isim çekme adabı ile seçilir. Kıymetlendirme Heyeti üyelerinden en az üçü öbür üniversite yahut yüksek teknoloji enstitülerinde misyonlu olmalıdır. (2) Yurt içinde ya da Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınan yurtdışı yükseköğretim kurumlarında misyon yapmakta olan TC ve yabancı asıllı profesörler Kıymetlendirme Heyetinde görevlendirilebilir. (3) Öğretim üyeleri isim listesi her alan için Rektörlük tarafından hazırlanır ve iki yılda bir güncelleştirilir. Yükseltilme ve atama heyetlerinde misyon alacak öğretim üyelerinin kelam konusu akademik yükseltilme için Yönetmelikte belirtilen taban nitelikleri sağlamış olmaları yahut ulusal-uluslararası seviyedeki çalışmalarıyla alanlarında öne çıkmış olmaları gerekir.” kuralına yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sıhhat İdaresi Kısmı, Sıhhat Bilişimi ve Teknolojileri Anabilim Kısmı profesörlük takımına Doç. Dr. …ile birlikte davacı tarafından başvurulduğu, heyet üyesi olarak Prof. Dr. …, Prof. Dr. …, Prof. Dr. ……, Prof. Dr. …, Prof. Dr. …’ın belirlendiği ve heyet üyelerinin tamamının olumlu kanaat bildirmesi üzerine, Üniversite Yönetim Kurulu toplantısında Profesörlük takımına Doç. Dr. …’nun atanmasına karar verildiği görülmektedir. Üniversitelerarası Heyet Başkanlığı tarafından belirlenen doçentlik imtihan alanlarının incelenmesinden, “Sağlık Kurumları İdaresi Bölümü”nün “Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler” alanında düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Dosyadaki dokümanların incelenmesinden, İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi olan Prof. Dr. …’ın temel alanının Sıhhat Bilimleri Temel Alanı, bilim alanının Genel Cerrahi olduğu; İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi olan Prof. Dr. …’un temel alanının Sıhhat Bilimleri Temel Alanı, bilim alanının Halk Sıhhati olduğu; Okan Üniversitesi öğretim üyesi olan Prof. Dr. ……’ın temel alanının Sıhhat Bilimleri Temel Alanı, bilim alanının Halk Sıhhati olduğu; Marmara Üniversitesi öğretim üyesi olan Prof. Dr. …’ın temel alanının Toplumsal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı, bilim alanının İdare ve Tertip olduğu; Marmara Üniversitesi öğretim üyesi olan Prof. Dr. …’ın temel alanının Toplumsal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı, bilim alanının Sıhhat Kurumları İdaresi olduğu görülmektedir. Jüri üyelerinden üç kişinin bilim alanı dışından belirlendiği anlaşılmaktadır.
Dosyadan ayrıyeten, davalı idarece oluşturulan beş kişilik heyette yer alan Prof. Dr. …adlı jüri üyesinin, takıma atanan kişi ile birlikte bir çok ortak makale ve kitap çalışması yaptığı, yapılan bu ortak çalışma ve yayınların takıma atanan kişi tarafından atama için oluşturulan heyetin değerlendirmesine sunulduğu görülmektedir.
Jüri oluşturulmasındaki maksat, adayların bilimsel yeterliliklerinin yansız formda kıymetlendirilmesi olup, heyet incelemesine sunulan yapıtların bir kısmında şahsen ortak isim olarak yer alan bir heyet üyesinin, eserler hakkında yapacağı değerlendirmenin objektif olacağı konusunda bütün adaylarda bir kanaat oluşturması mümkün görülmemektedir. Hakikaten, davacı da bu hususu vurgulamaktadır.
Bu durumda; iki heyet üyesi dışında heyet üyelerinin bilim alanlarının ilan edilen profesörlük takımının bilim alanıyla ilgili olmadığı anlaşıldığından ve bir heyet üyesinin atanan kişi ile ortak yayınları olduğu tespit edildiğinden, oluşturulan heyet tarafından yapılan değerlendirmenin hukuken kabul edilebilir objektif bir kıymetlendirme olduğunun söylenemeyeceği ve takıma başvuran adayların bilimsel yeterliklerinin tespitinin bilim alanına uygun olarak objektif bir heyet incelemesi gerektirdiğinden dava konusu süreçte hukuka uyarlık davanın reddi yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, …. Yönetim Mahkemesinin …tarihli E:…, K:…sayılı kararının bozulmasına, evrakın tekrar bir karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine, 01/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.