Bir Devlet üniversitesinde öğretim vazifelisi dr. olarak 8 yıldır vazife yapmaktayım. Derece kademem bu ay 3/1 oldu. İşçi işlerine sordum takım derecen 5/1 emekliliğe temel olan derecede olduğu için yeşil pasaport alamazsın dediler. Bordromu ekte sundum. Bu bahisteki görüş ve fikirlerinizi almak istiyorum.
Pasaport Kanununun 14. hususuna nazaran kamu vazifelilerinin kendileri yahut Kanunda sayılan yakınları için mevzuattaki ismiyle “hususi damgalı pasaport” halk lisanında ise yeşil pasaport olarak bilinen, harç ve vize muafiyeti avantajı sağlayan, istifa edildiğinde ya da emeklilikte de kullanılabilen yeşil renkli pasaportu alabilmesi için birinci, ikinci ve üçüncü dereceli takımlarında vazife yapması yahut bu derecelerden emekli olması gerekmektedir.
Kadrolu istihdam edilmeyen kontratlı işçi de yeşil pasaport hakkından yararlanabilmektedir. Bunun için ilgili kontratlı çalışanın Emekli Sandığı iştirakçisi olması yahut 5510 sayılı Kanunun 4. hususunun birinci fıkrasının (c ) bendi kapsamında sigortalı olması ile emekli keseneği yahut sigorta primine temel aylık derecesinin birinci, ikinci yahut üçüncü derece olması gerekmektedir.
Yükseköğretim kurumlarında vazifeli öğretim elemanlarının eğitim, araştırma, sempozyum, konferans üzere misyonları gereği yurtdışındaki faaliyetlere çarçabuk gidip gelebilmeleri için yeşil pasaport değerli bir kolaylık sağlamaktadır.
Öğretim vazifelileri yükseköğretim kurumlarında 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ile 2547 sayılı Kanunun 31. unsuru çerçevesinde istihdam edilmektedir. 2914 sayılı Kanunun 3. unsurunda öğretim vazifelisi ve araştırma vazifelilerinin misyon yahut aylık derecelerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirlenen memuriyete giriş derecelerine iki derece ek edilmek suretiyle belirleneceği söz edilmiş, 4. unsurunda ise tespit edilen bu derecelerin kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık ödemelerine temel tutulacağı ve bu Kanun kapsamından çıkmaları halinde dikkate alınmayacağı karara bağlanmıştır.
İlgili kanun kararlarına nazaran öğretim görevliliği, profesör ve doçentlerde olduğu üzere daimi statülü bir istihdam olmayıp periyodik olarak yenilenen kontratlara dayalı müddetli bir istihdam formudur. Mukavelenin yenilenmemesi halinde misyon sona ermektedir. Bu haliyle öğretim vazifelileri, araştırma vazifelileri ve doktor öğretim üyeleri Pasaport Kanununun 14. hususunda düzenlendiği formuyla kontratlı işçinin tabi olduğu koşullarda yeşil pasaport alabilecektir. Diğer bir tabirle ilgililerin prime yahut emekli keseneğine temel aylık derecelerinin birinci, ikinci yahut üçüncü dereceler olması gerekmektedir.
Sonuç olarak Pasaport Kanununun ilgili kararı uyarınca öğretim vazifelilerinin özel damgalı pasaport hakkından yararlanabilmeleri için prim yahut emekli keseneğine temel aylık derecelerinin birinci, ikinci yahut üçüncü derecelerde olması gerektiğini, giriş derecelerine ek olarak verilen iki derece ile birlikte ulaşılan vazife aylığı derecesine dayalı olarak yeşil pasaport verilmeyeceğini değerlendirmekteyiz.