ABD Genelkurmay Lideri Mark Milley, Afganistan’da idaresi ele geçiren Taliban’ı geçmişte “acımasız” bir küme olarak tanımlayarak örgütün gelecekte değişip değişmeyeceğinin muamma olduğunu söyledi.
Lakin Milley, ülkesinin gelecekte terörle çabada Taliban ile işbirliği içinde olmasının da “mümkün” olduğunu söz etti.
Amerikan güçleri Salı günü Afganistan’dan büsbütün çekilerek 20 yıl süren en uzun savaşını noktalamıştı.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile birlikte basının karşısına geçen Miley, birliklerin Afganistan’ı terk etmesinin akabinde birinci değerlendirmesini yaptı.
Basın toplantısında gerek Austin gerekse de Miley, Afganistan’da misyon yapan Amerikan askerleri ve çekilme sürecinden övgüyle bahsetti.
Austin, insanların havalimanına taşınmasında Taliban’la yürütülen uyuma ait sorulan bir soruya, “Taliban ile epeyce dar bir düzlemde çalışıyorduk. O da yalnızca mümkün olduğu kadar çok insanı dışarı çıkarmak içindi” karşılığını verdi.
“Savaşta, yapmak istediğiniz şeyleri değil, misyon ve birliklerin risklerini azaltmak için gerekenleri yaparsınız” diyen General Miley, gelecekte Taliban ile Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Horasan kolu olarak bilinen IŞİD-K kümesine karşı yürütülecek terörle gayrette işbirliği yapmanın mümkün olduğunu belirtti.
Austin ise gelecekteki işbirliği konusunda “herhangi bir varsayımda bulunmak istemeyeceğini” söyledi ve IŞİD-K’ya karşı ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını söz etti.
Geçtiğimiz hafta Kabil Havalimanı dışını maksat alan IŞİD-K taarruzunda 13 ABD işçisi de dahil olmak üzere 170 kişi hayatını kaybetmişti.
Afganistan’daki öbür cihatçı kümeler ortasında en radikal ve en şiddetli örgüt olan IŞİD-K, Taliban’ı cihadı ve savaş alanını terk etmekle suçluyor.
Tahliye sürecinde toplamda 123 binden fazla kişi Afganistan’ı terk etti. Ülkede hala 100 ila 200 ortasında ABD vatandaşının olduğu iddia ediliyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Victoria Nuland, kalan ABD vatandaşlar ile birlikte ABD ile çalışmış şahısları Afganistan dışına çıkarmak için “tüm muhtemel seçeneklerin” araştırıldığını söyledi.
‘Hükümeti iki gün içinde duyuracağız’
Denetimi ele geçiren Taliban’ın ülkedeki yeni hükümeti duyurması bekleniyor.
Taliban’ın Katar’daki siyasi ofisinin lider yardımcısı Şer Abbas Stanekza, BBC Peştuca Servisi’ne yeni hükümetin önümüzdeki iki gün içinde açıklanabileceğini söyledi.
İdarede bayanlar için daha düşük düzeylerde roller olacağını; bayanların üst durumlarda olamayacağını vurgulayan Stanekza, son yirmi yılda hükümette misyon yapanların da idareye dahil edilmeyeceğini belirtti.
Tahlil
Lyse Doucet – BBC Diploması Muhabiri
Afganistan’ın komşuları Taliban’a, gücünü ve iktidarını paylaşması ismine sihirli bir söz olan “kucaklayıcı” sözünü kullanıyor.
Fakat buna salt politik tabirlerle bakmalı. Taliban beklediklerinden çok daha süratli bir formda iktidara geldi. Ve artık en değerli gayeleri olan İslami bir sistemi kurmak için karşı konulmaz yetkileri olduğunu düşünüyor.
Ortaya çıkan bu yeni İslam buyrukluğunda bayanlar erkeklere nazaran ikincil roller oynayacak.
Bu durum iki yıl öncesinde Taliban’ın Afgan hükümeti ve sivil toplum temsilcileriyle tartışmaya başladığında duyduklarımızdan çok daha farklı. Taliban o vakit, bayanların cumhurbaşkanı yahut başbakan vazifeleri dışında hükümetlerinde rastgele bir rolü olabileceğini söylemişti. Bayanlar bakan yahut yönetici olabilecekti.
Artık bu laflarından geri dönüyorlar zira geçmişte yaşananlar artık tarih oldu. Onlar için yeni bir gün başladı ve o gün de Taliban’ın iktidarda olduğu gün.
Cumhuriyet