F-35 savaş uçağı programının üretici ortağı olan Türkiye, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından projeden çıkarılmıştı.
Ankara’ya bildirimde bulunan Pentagon, 26 Ocak 2007’de imzalanan Ortak Mutabakat Zabtı’nın feshedilmiş olduğunu ve yeni mutabakat metnine Türkiye’nin dahil edilmediğini belirtmişti.
“TÜRKİYE’NİN ÇIKARILMASI MOTOR MALİYETİNİ ARTIRACAK”
ABD merkezli Defense News internet sitesi, Türkiye’nin programdan çıkarılmasının maliyetleri yükselteceğini aktardı.
Connecticut merkezli havacılık ve uzay şirketi Pratt & Whitney’in Başkanı Matthew Bromberg, “F-35’in motor maliyeti, Türkiye’nin programdan çıkarılması nedeniyle yüzde 3 artacak.” dedi.
“YÜKSEK KALİTELİ, DÜŞÜK MALİYETLİ”
Haberde, şirket tarafından üretilen ve F-35’lerde kullanılan uçak motorunun 188 modülünün başlangıçta Türk tedarikçiler tarafından sağlandığı kaydedildi.
ABD Senatosu’nun Silahlı Hizmetler Komitesi’nde konuşan Bromberg, “Bunlar motorun en kritik modüllerinden kimileri ve Türkiye tedarikçileri yüksek kaliteli, düşük maliyetliydi.” sözünü kullandı.
F-35’LERDE YAŞANAN SÜREÇ
Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı’na (JSF) Ortak Mutabakat Zabtı ile ortak üretici olarak katılmıştı.
Programın iştirakçileri Türkiye’nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç’ten oluşuyordu.
Türkiye birinci etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etmişti. 2018’de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye’ye verilmiş lakin uçaklar ABD’de, Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verilmişti.
TÜRKİYE’NİN ÜRETTİĞİ MODÜL SAYISI
Türkiye ile ABD ortasındaki S-400 sorunundan ötürü bu 6 uçak Türkiye’ye transfer edilmemiş ve 2020 Savunma Bütçesi kapsamında ABD Hava Kuvvetleri için alınması kararlaştırılmıştı.
Türkiye, ayrıyeten uçak için 1005 kesim üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime iştiraki büyük oranda askıya alınmıştı. ABD’nin Aralık 2020 prestijiyle 1005 modülün tamamı için yeni tedarikçiler bulduğu ortaya çıkmıştı.
Ensonhaber
