Rusya’nın Ukrayna işgali sonrası Avrupa’nın motorinin biteceğine dair tasalar büyüyerek devam ediyor. Kıtanın yalnızca 40 gün yetecek kadar stoku kaldığı belirtiliyor.
Avrupa tarih boyunca motorin ithalatının yüzde 20’sini Rusya’dan yapmıştı ama savaşın ikinci ayına girdiği periyotta Avrupalı şirketler Rus petrolünden uzak durarak Ortadoğu, Asya ve ABD’den ithalat seçeneklerine yönelmeye başladılar. Shell, BP ve Total ise Almanya’ya yakıt teslimatını kısıtlama kararı aldı.
Görünümden ötürü kaygıya kapılan yatırımcılar beklemek yerine arzı müsait eserlere büyük primler ödeyerek satın almayı tercih ediyorlar. Trafigura Group’un da dahil olduğu kimi firmalar aşikâr lokasyonlarda kıtlık yaşanabileceği konusunda ikazlarda bulunuyor.
Finlandiya ve Danimarka’da 6 aylık stok var
Memleketler arası Güç Ajansı’na nazaran savaş başlamadan evvel Ocak sonunda Avrupa ülkelerinde toplam 247,4 milyon varil dizel bulunuyordu. Bu sayının, kıtada hiç dizel üretilmese ya da ithal edilmese dahi 40 gün boyunca muhtaçlığı karşılayacağı düşünülüyor.
Avrupalı ülkelerin ne kadar önemli bir sorun yaşayabileceği Rusya’dan gelen arzın öbür ülkelerle ne kadar süratli bir biçimde değiştirilebileceğine bağlı olduğu belirtiliyor.
Bununla birlikte bu stokların tüm ülkelere orantılı bir formda de dağıtılmadığı biliniyor. Finlandiya ve Danimarka’nın kamu ve özel depolarda altı aydan fazla yetecek stoku varken İngiltere ve Norveç’in 30 gün yetecek kadar stoku olduğu belirtiliyor.
İngiltere’nin stokları da alarm veriyor
Pandemi öncesi İngiltere dizel muhtaçlığının yarısını ithalattan karşılıyordu ve bu ölçünün üçte biri Rusya’dan geliyordu. Yaptırımlar sonrası İngiltere şayet stoklarını tüketmek istemiyorsa günlük 100 bin varillik eksiğin karşılanması için öbür bir kaynak bulunması gerekecek. Tekrar de ada ülkesinin durumunun sahip olduğu çeşitli tedarik kaynaklarından ötürü o kadar da makus olmadığı düşünülüyor.
Rus tedarikine bağımlı olan ülkeler hatta bölgelerin daha büyük sıkıntılar yaşaması bekleniyor. Avrupa’nın en büyük dizel tüketicisi olan Almanya bu hususa yeterli bir örnek olabilir. Ülkenin güney kısmı kendini İtalya ve Fransa’daki rafineriler aracılığıyla ve batı kısmı Rotterdam ve Wilhelmshaven limanları aracılığıyla besleyebilirken, büyük oranda Rus petrolüne bağımlı olan doğu kısmının petrol akışının durması durumunda en büyük darbeyi yiyeceği düşünülüyor.
