İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi bünyesinde, balık havuzlarındaki suyun topraksız tarıma tesiri araştırıldı.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Sapanca İçsu Eserleri Üretimi Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde, Öğretim Üyesi İhtilal Memiş koordinatörlüğünde, araştırma vazifelisi Gökhan Tunçelli tarafından yürütülen projeyle balık üretim havuzlarından çıkan suyun topraksız tarımda kullanılması üzerine araştırma başlatıldı.
HAVUZLARDAKİ SU BİTKİLER İÇİN BESİN OLARAK KULLANILDI
Sapanca’daki merkezde balık ve bitkinin birlikte yetiştirilebileceği “akuaponik” ismi verilen bir besin üretim sistemi kuruldu. Tesisin bir kısmındaki havuzlarda barındırılan balıklar yemle beslendi. Buradan çıkan su, bitkiler için besin olarak kullanıldı.
Balığın suya bıraktığı besin tuzları borular yardımıyla topraksız tarım için kurulan alana ulaştırılarak bu alanda marul yetiştirildi.
VERİMLİLİK VE BÜYÜME YÜZDE 30 ARTTI
Araştırmada, yalnızca balık yetiştirilen havuzlardan çıkan suyu kullanarak, hiçbir kimyasal gübreye muhtaçlık duymadan yapılan topraksız tarımda verimliliğin ve büyümenin yüzde 30 arttığı belirlendi.
Araştırma vazifelisi Tunçelli, Türkiye’de uygulanan “hidroponik” de denilen topraksız tarımın, yapay gübreler kullanarak yapıldığını lakin “akuaponik” sistemde bu gübreye gereksinim duyulmadığını söyledi.
GELECEĞİN TARIM FAALİYETİ
Avrupa’da birtakım ülkelerin topraksız tarım sistemini kullandığını belirten Tunçelli, “Topraksız tarım geleceğin tarım faaliyetleri ortasında yer almaktadır. Bu aslında küçük çapta ve yüksek teknolojiye de gerek duymadan yapılabilecek bir ziraî faaliyettir.” dedi.
Tunçelli, topraksız tarımın, toprakla yapılan tarıma nazaran epeyce ergonomik olduğuna dikkati çekerek, “Ayrıca akuaponik sistemin klasik tarım ve akuakültüre kıyasla çok büyük avantajları var. Türkiye’de de son yıllarda akuaponik sistem tarım faaliyetlerinde kullanılmaya başladı.” diye konuştu.
ÇALIŞMANIN GERÇEKLEŞTİRİLME FORMÜLÜ
“Kurduğumuz sistemin bir kısmında, havuzlarda barındırılan balıkları büyümeleri için yemle besledik ve ortamdaki suda oluşan, besin elementlerini içeren suyu borular yardımıyla topraksız tarım için kurulan alana ulaştırarak burada marul yetiştirdik. Yani balığa yem vererek balığın büyümesini sağlıyoruz.
Balığın aldığı yemi kendi metabolizması için harcadıktan sonra geriye kalan besinleri bulunduğu ortamdaki suya vererek bitkilerin kökleriyle bu besinleri kullanmasını sağlıyoruz. Böylelikle bitkileri büyütmüş oluyoruz. Bu sayede hem tek bir azot kaynağı ile iki eser elde etmiş hem de balık üretiminden çıkan suların bitkiler tarafından kullanımını sağlayarak suyun kalitesini iyileştirmiş oluyoruz.”
“TOPRAKSIZ TARIM YAPABİLMEK MÜMKÜN”
Gökhan Tunçelli, etraf dostu bu tip sistemlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının suyun mümkün olduğunca az ve kirletmeden kullanılmasını sağlayacağını belirterek, “Araştırmadan elde ettiğimizin sonuca nazaran, yalnızca balık yetiştirilen havuzlardan çıkan su kullanılarak topraksız tarım yapabilmek mümkün. Bu usulle verimlilik ve büyüme yüzde 30 artırılıyor.” bilgisini verdi.
Ensonhaber