Getty Images
ABD Lideri Joe Biden’ın Rus önder Vladimir Putin’le birinci yüz yüze görüşmesinde, Suriye’ye giren insani yardımlar da masadaydı.
Temmuz ayının başında Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) gündemine gelecek olan BM öncülüğünde yapılan insani yardım geçişlerinin müddetinin uzatılması hakkında bir uzlaşma sağlanamadı.
ABD basınına konuşan üst seviye bir Beyaz Saray yetkilisi, 10 Temmuz’da müddeti dolacak olan insani yardım geçişlerinin uzatılması için Biden’ın Putin’den taahhüt almaya çalıştığını lakin alamadığını söyledi.
Geçen yıl Temmuz ayında, Türkiye sonundaki iki kapıdan (Cilvegözü ve Öncüpınar) yapılan insani yardım geçişlerinin müddetinin uzatılması için verilen teklifi Rusya ve Çin veto etmişti.
6 aylık mühletin dolmasıyla birlikte yardım geçişleri durmuştu.
Akabinde Rusya ve Çin’le uzlaşmaya varıldı. İki ülke, yardımların tek bir hudut kapısından (Cilvegözü) geçişlerinin devam etmesi ve mühletin bu kere 6 ay değil bir yıl uzatılmasına yönelik teklifin oylamasında çekimser kaldı. Böylelikle karar çıktı ve Suriye idaresinin onayı olmaksızın sağlanan insani yardım geçişleri tekrar başladı.
BM yardım kuruluşunun başındaki Mark Lowcock, 3 milyon Suriyeli için bu yardımların hayati kıymette olduğunu söylüyor ve kapıların sayısının artırılması daveti yapıyor.
Rusya ise desteklediği Şam idaresinin onayı olmadan yapılan bu geçişlere reaksiyonlu.
Cenevre’de gazetecilere konuşan Beyaz Saray yetkilisi, “Bir taahhüt verilmedi lakin gelecekte Suriye’de rastgele bir biçimde işbirliği yapmak isteniyorsa bu bahsin bizim için kritik ehemmiyette olduğunu açıkça söz ettik.” dedi.
Yetkili, gelecek ay BMGK’da yapılacak oylamanın Rusya ve ABD’nin birlikte çalışıp çalışamayacağını gösteren kritik bir gösterge olacağını da belirtti.
Oylamadan ‘evet’ çıkması için 15 üyeli BMGK’da en az 9 üyenin onay vermesi ve beş daimi üyeden (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) hiçbirinin veto etmemesi gerekiyor.
Ürdün ve Irak’taki birer kapıdan Suriye’nin güneyindeki ve doğusundaki bölgelere; Türkiye’deki iki hudut kapısından İdlib ve Halep’te muhaliflerin denetimindeki bölgelere insani yardım ulaştırılmasını sağlayan düzenleme, Ocak 2014’ten bu yana 1 yıllığına kabul ediliyordu.
Ürdün’den 2018’den bu yana pratikte yardım ulaştırılmıyordu. Rusya ve Çin’in 2019 sonundaki vetosuyla Irak hududu da devre dışı bırakıldı.
Ocak 2020’de program 6 ay için ve yalnızca Türkiye’deki iki hudut kapısını kapsayacak biçimde uzatılmıştı. Temmuz 2020’de ise Rusya ve Çin, hudut kapısının teğe indirilmesi karşılığında programın bir yıllığına uzatılmasını kabul etmiş oldu.
Cumhuriyet
