İngiltere’de yer alan Lincoln Üniversitesi’nden bilim insanları,kediler ve insanları ortasındaki beş cins ilişkiyi ortaya çıkardı. Bunların ortasında “arkadaşlık”, “eş bağımlılık”, “açık ilişki”, “uzaktan ilişki” ve “günlük ilişki” yer alıyor.
YAKLAŞIK 4 BİN KEDİ VE SAHİBİ İNCELENDİ
NTV’de yer alan habere nazaran, Animals isimli bilimsel mecmuada yayımlanan çalışma kapsamında araştırmacılar, 3 bin 994 kedi ve sahibine birbirlerine karşı davranışlarını ölçen bir anket yaptı. Araştırmanın yanı sıra grup, kedi sahiplerinin evcil hayvanlarıyla ne cins bir ilgileri olduğunu öğrenebilmeleri için etkileşimli bir test de yayınladı.
Lincoln Üniversitesi’nden çalışmanın müellifi ve hayvan davranış uzmanı Daniel Mills, “Kediler beşerlerle yakın duygusal münasebetler kurarlar, lakin bu mevzuda aslında çok az şey biliniyor. Her karmaşık toplumsal bağda olduğu üzere, kedi sahibi bağının çeşidi, muhakkak kişilik özellikleriyle birlikte ilgili her iki birey ortasındaki dinamiğin bir eseridir. Birçok kedi aralıklı olsa da, bu anlatıldığı kadar yaygın değil üzere görünüyor. Kedinin daha geniş toplumsallığı ve sahibinin beklentileri kıymetli olabilir ve sahibinin kediye duygusal yatırım düzeyi ve kedinin toplumsallığı, ne tıp bir bağa sahip olduklarını ayırt etmede bilhassa değerli görünmektedir” sözlerini kullandı.
‘GÜNDELİK İLİŞKİ’, ‘AÇIK İLGİ…’
Bununla birlikte Profesör Mills ve meslektaşları, kedi-insan ilgisini destekleyen farklı duygusal ögeler hakkında data toplamak için ayrıntılı bir anket hazırladı. Sorular, kedinin sahiplerinin meskenlerini ne kadar inançlı bir üs olarak algıladığının yanı sıra, sahiplerinin evcil hayvanlarıyla ne ölçüde meşgul olduklarını, onların gereksinimlerine karşı ne kadar hassas olduklarını ve etkileşimlerinde dengeli olduklarını da içerdi. Sonuçlarda ise beş çeşit kedi-insan alakası ortaya çıktı. “Arkadaşlık”, ‘”eş bağımlılık” ve “uzaktan ilişki”nin yanı sıra, tanımlanan diğeriki münasebet tipi ortasında “gündelik ilişki’ ve “açık ilişki” yer aldı.
Takım, bulgularının sırf kedilerle nasıl bağlantı kurduğumuza dair anlayışımızı geliştirmekle kalmayıp, tıpkı vakitte genel olarak evcil hayvan bakımını da iyileştireceğini umduklarını söyledi.
KEDİLER VE BEŞERLER ORTASINDAKİ 5 MÜNASEBET TİPİ
1. EŞ BAĞIMLI MÜNASEBET
Bu münasebet cinsinde kediler çoklukla kendisine çok fazla duygusal olarak yatırım yapan sahibine bağımlı hale geliyor. Sahibi kedisine çok kıymet veriyor, onu bir aile üyesi yahut arkadaşı olarak görüyor.
Birebir vakitte sahibi kediyle sistemli olarak oynuyor. Fakat eş bağımlı münasebette kedi diğerleriyle münasebet kurmuyor. Örneğin konuta farklı biri geldiğinde saklanıyor. Bu kedi, birebir vakitte sahibi ile yakın olduğunda kendinin ödüllendirileceğini biliyor. Örneğin sahibi yemek yerken onun başında bekliyor ve kendisine yiyeceğinden bir şeyler vermesini bekliyor.
Bununla birlikte sahibine fizikî yakınlığını korumak için değerli bir gayret sarf ediyor ve ayrılma sorunu yaşıyor. Sahibi uzaktaysa yemek yemeyi reddedebiliyor ve hayal kırıklıklarını denetim etmede birtakım problemler yaşıyor. Uzmanlar Bu bağlantı cinsinin bilhassa dışarıya çıkmayan ve tek kişilik bir meskende yaşayan kediler ortasında yaygın olduğunu söyledi.
2. GÜNDELİK MÜNASEBET
Bu kediler, meskenlerde yaşamaktan fazla açık havada yaşamayı tercih ediyor. Sık sık kendi mahallelerindeki birkaç konutu ziyaret ediyorlar ve bazen günlerce ortadan kayboluyorlar. Bununla birlikte, b u kediler kendileriyle ilgilenenler dostça davransalar da, onlarla yakın kalmaya çalışmıyorlar. Aslında, sahipleri ile ortalarına biraz uzaklık koymak için efor göstermeleri de mümkün.
3. ARKADAŞLIK
Bu bağlantı tipinde de eş bağımlı ilgi de olduğu üzere, sahibi kediyle nizamlı olarak duygusal alaka kuruyor: kedi için endişeleniyor onu iyi bir arkadaş ya da ailenin bir kesimi olarak görüyor. Birebir vakitte, kediyle oynamak için vakit yaratıyor. Kedi de buna karşılık olarak sahibine karşı çok sıcak ve arkadaş canlısı davranıyor, onun kucağına oturuyor, elini ve yüzünü yalıyor. Sahibini yalnızca birebir toplumsal kümenin bir modülü olarak değil, birebir vakitte onu inançlı bir üs olarak görüyor.
Ancak, sahibiyle arkadaş olmayı tercih eden kediler, eş bağımlı münasebetten farklı olarak diğerleriyle iyi ilgi kuruyor. Meskene gelen ziyaretçileri karşılıyor ve hatta kimi komşuları ziyaret ediyor. Dostça ve sıcak bağlantının yanı sıra, kedi ve sahibi bağımsız olarak keyifli bir formda yaşamaya devam ediyor.
Araştırmacılara nazaran, bu kediler sahiplerine yakın olmayı seviyor, fakat sahibine fizikî yakınlığı sürdürme muhtaçlığı hissetmiyor. Ayrılma ise sorun yaratmıyor. Bu tip ilgi, birden fazla kedisi olan ağır meskenlerde daha sık görülüyor ve kedilerin birçok vakit dışarıya çıkmasına müsaade veriliyor.
4. AÇIK İLGİ
Bu çeşit bir bağdaki kediler; yalnız, bağımsız bir hayvan olarak prototipik bir görünümünü yansıtıyor. Kediler öteki beşerlerle iyi münasebetler kuruyorlar, yani ziyaretçileri selamlamaları yahut komşuları ziyaret etmeleri epeyce mümkün. Lakin, sahiplerinin yakınlığına çok az gereksinim duyuyorlar. Sahibinin kucağına oturmuyorlar ya onların elini ya da yüzünü yalamıyorlar.
5. UZAKTAN ALAKA
Bu çeşit bir münasebette kediler önemseniyor, lakin tipik olarak yakın bir arkadaş yahut ailenin bir kesimi olarak kabul edilmiyorlar. Kedinin sahibine karşı davranışları hayli arkadaşça olsa da, duygusal olarak çok yakın olmayabilirler. Bu kediler, muhtemelen özgüven eksikliğinden ötürü insanlardan (sahipler ve diğerleri) uzak durmayı tercih ediyorlar. Sahibinin elini ve yüzünü yalamıyorlar, kaygılı ve hüzünlü olsalar bile sahiplerini aramıyorlar.
Cumhuriyet
