Brüksel’de yapılan NATO Başkanlar Tepesi kapsamında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve ABD Lideri Joe Biden ortasındaki birinci yüz yüze görüşmeyi pahalandıran Türkiye’nin eski Washington Büyükelçisi Faruk Loğoğlu, “Bu görüşmenin Türk-Amerikan bağlantılarında somut bir gelişmeye yol açmayacağı açık” dedi. Prof. Dr. Mustafa Türkeş de Türkiye’nin ABD ile ortak nokta yakalama gayretiyle Afganistan konusunu öne çıkarttığına dikkat çekerek “ciddi sıkıntılar yaşanabilir” değerlendirmesini yaptı.
‘YENİ BİR SAYFA DEĞİL’
Emekli Büyükelçi Loğoğlu, “S-400, F-35, YPG üzere ikili ve bölgesel problemlerin hiçbirinde bir tahlil ihtimali göremiyorum. Yeni bir sayfadan, yeni bir periyottan kelam etmek mümkün değil. Amerikan idaresinin, Türkiye’nin Rusya ve Çin’e hakikat kayışını durdurduğu değerlendirmesini yaptığını düşünüyorum. Önümüzdeki periyotta problemlerin devam ettiği izafi bir sükûnet devrine girilecektir. Lakin meseleler bütün gerçekliğiyle devam edecektir” dedi.
Türkiye’nin daha evvel açıkladığı ve Erdoğan’ın NATO doruğunda de gündeme getirdiği ABD ve NATO güçlerinin çekilmesinin akabinde Türkiye’nin Kâbil Hamid Karzai Havaalanı’nın güvenliğini sağlaması teklifiyle ilgili de Loğoğlu şu görüşlerini lisana getirdi: “Mevcut problemlerin hiçbirinde bir tahlil ihtimali ortaya çıkmadığı üzere yeni meselelere yol açacak bir Afganistan sıkıntısı Türkiye tarafından ortaya atıldı. Türkiye’nin, Afganistan’da Türk askerlerinin muharip misyonlar üstlenmesini öngören teklifle ortaya çıkması, Afganistan hükümetiyle Taliban ortasındaki çatışmaya Türkiye’nin taraf olarak Suriye’de yapılan yanlışın daha vahim sonuçlara yol açacak formda tekrarlanması manasına gelecektir.”
‘HAMDOLSUN DEMENİN ANLAŞILIR YANI YOK’
Erdoğan’ın, daha evvel Biden’ın 24 Nisan’da yaptığı “Ermeni soykırımı” açıklamasını görüşmede gündeme getireceğini açıklamasına rağmen basın toplantısında soru üzerine “Hamdolsun bu husus gündeme gelmedi” demesine ait de Loğoğlu şu tabirleri kullandı: “Bunun gündeme getirilmemesinin anlaşılır bir yanı yok. Gündeme getirmemek, Biden’ın bu kelamlarına verilecek bir yanıtın olmadığı halinde anlaşılır. Bu görüşmede değil ne vakit gündeme getirecekti? Neye, kime, niye hamdediyor? Bu tavır, Ermeni diyasporasını ve onların tezlerine sahip çıkanları Türkiye’ye karşı daha da cesaretlendirecektir. ‘Demek ki Ankara’daki iktidar bundan çok rahatsız değil’ sonucunu çıkaracaklardır.”
ODTÜ Memleketler arası Münasebetler Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Türkeş ise Brüksel’deki NATO doruğu ve öncesinde G-7 tepesinde odak noktasının Çin’in Avrupa’dan uzak tutulması ve Rusya’nın çevrelenmesi olduğunu, Türkiye’nin de bunlara paralel olarak Afganistan, Suriye ve Karadeniz bahislerinde ABD ile ortak nokta yakalama eforunun ön plana çıktığını belirtti.
‘RUSYA İLE TANSİYON OLABİLİR’
Tepe sonrası Erdoğan’ın yaptığı “Akdeniz’den Karadeniz’e, Avrupa’dan Asya’ya kadar NATO’nun sağladığı güvenlik şemsiyesine muhtaçlık duyulan her yerde ittifak etkin rol üstlenmelidir” kelamlarına dikkat çeken Türkeş, “Özellikle Gürcistan ve Ukrayna’yı NATO üyeliğine götürmeyi amaçlayan ‘eylem planı’ süreçleri, NATO’yu Karadeniz bölgesinde daha aktif hale getirecek. Bunun sonucu ise Karadeniz bölgesinde tansiyonun artması olacak. Türkiye, bu mevzuyu etraflıca düşünüp değerlendirmeliydi lakin bu gelişmeye itirazının olmadığını gösterdi. Bu durum da Türkiye ve Rusya ortasında tansiyon yaratma potansiyeli taşıyor” dedi. Erdoğan’ın, Rusya’dan alınan S-400 sistemiyle ilgili Türkiye ve ABD ortasında bakanlar seviyesinde görüşmelerin yapılacağını açıkladığını anımsatan Türkeş, “S-400’ler probleminin ötelendiği anlaşılıyor. Temelinde burada Erdoğan’ın kendisini dışarıda tutma gayretini görüyoruz” diye konuştu. Afganistan konusunda ABD’den bir talep gelmemesine rağmen Türkiye’nin havaalanının güvenliğini sağlama teklifinde bulunduğunu söyleyen Türkeş, “Muhtemeldir ki Türkiye, Orta Asya’da da bir varlık göstermek ve bunun üzerinden ABD ile yeni bir alan açmak istiyor. Ancak bu çok riskli bir durumu ortaya çıkartıyor. Taliban, hiçbir yabancı gücü istemediğini açıkladı. Türkiye, mevcut şartlarda Afganistan’da askeri güç bulundurma niyetiyle büyük bir risk alıyor” tabirini kullandı.
Cumhuriyet
