Sahne tozu yutulur da 60 yıl mı yutulur, hatta daha fazlası… Genco Erkal, çocukluğundan beri sahnede, oynamış, yönetmiş, yazmış, bedel ödemiş fakat daima sahnede kalmış!
Şimdiye kadar Genco Erkal’ı sahnede hiç seyretmemiş olanınız var mı? Yok, olamaz ki? Bu gazetenin, Cumhuriyet’in, bu sayfasının, Kültür Sanat’ın okuru iseniz, 60 yıldır sahnede olan bir sanatkarın, adeta yalnızca tiyatro ve vatan sevgisiyle yaşayan bir sanatçı üstelik, kesinlikle bir oyununu izlemişsinizdir! Benim üzere birinci izlediğiniz oyunu tahminen “Bir Mecnunun Hatıra Defteri” olabilir, “üstüme yapıştı” dediği. Ya da Nâzım Hikmet şiirleri! Evvelki gece biz, bu sanatkarın yaşamöyküsünü izledik, senaryosunu kendi yazmış -kim daha iyi yazabilirdi ki- otobiyografik bir çalışma; artık bir cins sanatçı belgeseli imalcisi olarak yoluna devam eden Selçuk Metin çekmiş, olağan ki kalabalık bir yapım grubu ve ENKA Sanat’ın imal sponsorluğu ile. Genco Erkal’ı hepimiz tanıyoruz, seviyoruz, izliyoruz. Lakin hayatının pek çok noktasını da bilmiyormuşuz meğerse, bu belgeselde öğreniyoruz. İstanbul Taksim’de doğmuş, babası güzel bir deniz subayı, annesi, eğitimini İngiltere’de almış bir modacı, terzi! Bu hoş ailenin oğlu Genco’nun ismi tam da o gün öldürülen bir Kürt çocuğun ismine atfen annesi tarafından verilmiş, Genco bunu “İstanbul’da doğan birinci Genco” diye anlatıyor. Bu, akıllı küçük oğlan, adeta tiyatro yapmak için dünyaya gelmiş, çocukken oyunları bile sahne üzerine. Yatılı yollandığı GS’nin ilkokulunda da aile hasretini yeniden oyunla gideriyor. Bilhassa babası eğitimi konusunda çok titiz. Genco, Galatasaray’dan sonra çok içine kapalı, biraz açılsın diye Robert Kolej’e gönderiliyor ve tiyatroya devam edip şimdiki Albert Hall’de sahneye çıkıyor!
DAİMA BİRİNCİ OLMAK
82 yaşındaki delikanlının enteresan yaşamöyküsü içinde daima ortaya çıkan gerçeklik, ne yaptıysa en güzelini yapmak için verdiği efor ve başarı! İlkokulda sınıfın 2’ncisi olduğunda babası niye birinci olmadığını sormuş, o da daima en iyi olmaya çalışmış. Okul yılları mühletince tiyatroyla olan yakın bağlantısı sürdüğünden Genco üniversitede de tiyatro okumak istemiş lakin babası hayır demiş! Psikoloji okumasına ise karşı çıkmamış ki bu eğitim kendisine tiyatroda da çok faydalı olmuş.
YILDIZ KENTER HOCASI
KİMLERDEN ETKİLENDİ?
Tekrar bilmediğimiz bir yanı Genco Erkal’ın: Perşembe Pazarı’ndaki tarihi hanlardan biri aslında ailesine ilişkin ve Genco orayı daima bir tiyatro yeri olarak düşlüyor. Hatta oyun bile başında hazır: Nâzım Hikmet’in Bursa Hapishanesi’ndeki hayatı. Ne ki ailesi bu yerde tiyatro yapılmasına müsaade vermiyor! Yalnızca birkaç oyun sergilenebiliyor, büyük ısrarlar sonucu. Genco Erkal’ın sanat hayatında en kıymetli isimler Kenterler dışında Fransa’da yaşayan sıra dışı direktör Mehmet Ulusoy. Onun ısrarı ile Fransa’ya gidip Nâzım Hikmet için yazdığı oyunu Fransızca oynuyor ve o kadar beğeniliyor ki birçok tiyatrodan teklif alıyor, hatta birini kabul edip oynuyor! Bir öbür idolü, alışılmış ki Nâzım Hikmet! Onun şiirlerini ve hayatını oyunlaştırmak, her biçimde kullanmak en büyük sevdası. Ve Fazıl Say! Ünlü bestekarın Nâzım Hikmet Oratoryosu, Genco seslendirirse diye başlıyor ve bugün milyonların izlediği bir yapıta dönüşüyor.
Gösterime dostları da gelmiş, yalnız bırakmamıştı usta tiyatrocuyu. O kadar çok tiyatrocu gördüm ki hangi birini yazayım? Cumhuriyet müellifleri Dikmen Gürün, Meskenin İlyasoğlu, Ayşegül Yüksel oradaydı, olağan ki Zeynep Oral’ı aradı gözlerimiz, yoktu, yas tutuyor daha. Metin Akpınar’ı gözden kaçırmak ne mümkün. İKSV Genel Müdürü Görgün Taner ve grubu, İBB Kültür’den Murat Abbas da kurum temsilcileri olarak galadaydı. Belgeselin faydalı bir doküman olarak canlı tarih çalışması üzere kültüre kazandırılmış olması çok kıymetli, bundan sonrası mümkün olduğu kadar çok izleyiciye ulaşması ki sanatın ve tiyatronun değerini anlasınlar!
Cumhuriyet
