Kanada’nın Britanya Kolumbiyası eyaletinde eski bir yatılı okulun bahçesinde 215 yerli çocuğun cesedinin bulunması, geçmişte yerli topluluklara yönelik ayrımcılığı ve şiddeti yine gündeme getirdi.
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, 1890 ve 1969 ortasında Katolik Kilisesi’ne bağlı olarak faaliyet yürüten Kamloops Indian Yatılı Okulu’nun toprağında geçen hafta sonu yapılan araştırma, ortalarında üç yaşındaki çocukların da bulunduğu onlarca cesetle birlikte okulda yıllarca süren şiddeti gün yüzüne çıkardı.
Bölgedeki Tk’emlúps te Secwépemc yerli topluluğu, kiraladıkları özel bir uzmanın bölgede yeraltını radarla tarayan aygıtlarla araştırma yaptığını, sonucun “yıllarca konuşulan lakin asla belgelenmemiş inanılmaz kaybı” doğruladığını açıkladı. Topluluk, çocukların akıbetiyle ilgili bilgi toplamaya çalıştığını duyurdu.
Topluluğun şefi Rosanne Casimir, “Bildiğimiz kadarıyla ortadan kaybolmuş bu çocukların mevti kayıtlara geçmedi” dedi. Casimir, bulunan cesetlerle ilgili incelemenin devam ettiğini ve gelecek ay bir rapor hazırlanacağını söz etti.
ZORLA YATILI OKULA GÖNDERİLDİLER
Birinci Halklar olarak tanınan Kanadalı yerli ailelerden gelen çocukların eğitim aldığı okul, 1969’da idarenin Katolik Kilisesi’nden federal hükümete devredilmesiyle öğrenci yurduna dönüşmüştü.
Kanada Hakikat ve Uzlaşma Kurulu, 2015’ye yayımladığı açıklamada geçmişte uygulanan yatılı okul sisteminin yol açtığı ziyanı, bu okullardaki şiddetin boyutlarını detaylı olarak ele almıştı. Birden fazla yerli olan binlerce çocuk, bu sistem kapsamında ailelerinden kopartılarak yatılı okullarda okumaya zorlanmıştı.
British Columbia Üniversitesi’ne bağlı Yerli Yatılı Okul Tarihi ve Diyalog Merkezi Yöneticisi Mary Ellen Turpel-Lafond’a nazaran, resmi evraklara ulaşmak çok güç olduğu için Kamloops’daki okulda tam olarak neler yaşandığını anlamak kolay değil. Yerli çocukların kültürlerini, kimliğini ve aileleriyle bağını ortadan kaldırmayı amaçlayan yatılı okul idaresinin muhtemelen onlara daima makus davrandığını kaydeden Turpel-Lafond, birtakım kayıtlara nazaran okulda yaygın cinsel ve fizikî şiddet olayları yaşandığına da dikkat çekti.
Birinci Halklar Sıhhat Kurumu’ndan yapılan açıklamada da, sarsıcı olayın yatılı okul sisteminin yerli halklar üzerinde devam eden ziyan verici tesirlerini ortaya koyduğu belirtildi.
‘BAZEN GERİ DÖNMÜYORLARDI’
Kanada’da 1830’lardan 1996’ya dek 150 binden fazla çocuğun yatılı okullarda eğitim gördüğü varsayım ediliyor. Resmi kayıtlar bu çocukların yaklaşık 4 bin 100’ünün hayatını kaybettiğini gösterse de, birçok mevt kayıtlara geçmediği için asıl sayının çok daha yüksek olduğu varsayım ediliyor.
Anne babasının da tıpkı okulda eğitim gördüğünü anlatan McLeod, 6 kardeşiyle birlikte birebir anda okula gönderildiklerini, bunun mecburî olduğunu anlattı.
(Fotoğraf: Twitter)
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, dün paylaştığı Twitter bildirisinde “Kamloops’daki eski yatılı okulda bulunan naaşlara ait haberler beni çok üzdü. Bu, ülkemizin tarihinin karanlık ve utanç verici bir kısmının acı dolu bir hatırlatıcısı” sözlerini kullandı. Kraliyet-Yerli Bağları Bakanı Carolyn Bennett da, Hakikat ve Uzlaşma Kurulu’nun mezarları bilinmeyen kayıp çocukların naaşını bulmak için daha evvel de davetler yapıldığını hatırlattı.
‘SOYKIRIM’ OLARAK KABUL EDİLMİŞTİ
Trudeau, 2019’da yerli topluluklara verilen zararın “soykırım” seviyesinde olduğunu kabul etmiş ve hükümetin bu trajediyi sona erdirmek için elinden geleni yapacağını söylemişti. Yerli hakları örgütleriyse, sıhhat ve eğitim eşitliği üzere mevzularda kâfi adım atılmadığını belirtiyor.
Cumhuriyet