DHAKanal İstanbul’un geçeceği güzergah
Birinci olarak 2011 yılında gündeme gelen Kanal İstanbul projesinin temelinin bu ay sonunda atılması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “hayalim” ve Cumhuriyet tarihinin en kıymetli projelerinden biri” olarak nitelendirdiği bu projenin “iklim dostu bir şehircilik örneği olacağını” öne sürdü.
Lakin muhalefet, bu projeyi bir “cinayet ve ihanet” nitelendiriyor. İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu ise Kanal İstanbul için “cinayet projesi” tabirini kullanıyor. İmamoğlu, ‘Ya Kanal, Ya İstanbul’ sözlerini kullanarak, Kanal İstanbul İşbirliği protokolünden çekilmişti..
HaberTürk televizyonu, projenin temelinin 26 Haziran Cumartesi günü atılacağını bildirdi. Daha evvel yapılan açıklamalarda projenin inşaatının yaklaşık altı yıl süreceği belirtilmişti.
Projelendirme sonrası imal maliyeti 15 milyar dolar, inşaat maliyeti 10 milyar dolar olarak belirlendi.
“Çılgın proje” biçiminde de isimlendirilen projeye ait bilinenleri derledik.
Projeyi kim, ne vakit açıkladı?
Kanal İstanbul projesini 27 Nisan 2011’de periyodun başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da düzenlenen bir konferansta kamuoyuna açıkladı.
Erdoğan projeyi tanıtırken, ”Panama Kanalı, Süveyş Kanalı ve Yunanistan’daki Corinth Kanalı ile kıyas dahi kabul etmeyecek yüzyılın en büyük projelerinden biri için bugün kolları sıvıyoruz” dedi ve projenin büsbütün ulusal kaynaklardan karşılanacağını belirtti.
Getty ImagesErdoğan konuşmasında, ”kanaldan dünyanın en büyük gemilerinin geçebileceğini, kanal üzerine inşa edilecek köprülerle kara ve demiryolu ulaşımının hiçbir kesintiye uğramayacağını ve üçüncü köprünün ilişki yollarının da bu kanal üzerinden geçeceğini” söyledi.
Kanal İstanbul projesi için “en büyük hayalim” diyen Erdoğan, proje ile İstanbul Boğazı’ndaki trafiğin azalacağını ve Boğaz’daki riskin en aza indirileceğini belirtti.
Getty ImagesProjeyle ne hedefleniyor?
Basına “çılgın proje” ismiyle yansıyan proje, Karadeniz ile Marmara Denizi ortasında yapay bir su yolunun açılmasını öngörüyor.
Tasarlanan kanalın uzunluğu 40 kilometre; genişliği 150 metre, derinliği ise 25 metre.
Projenin hayata geçirilmesi halinde, kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak.
İstanbul’da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacak.
Kanal İstanbul’un etrafında kurulacak yeni yerleşim alanı, 453 milyon metrekareyi kapsayacak.
“Yeni Şehir” olarak isimlendirilen bu bölgede Kanal İstanbul’un oluşturduğu 30 milyon metrekare dışındaki alanlar şu halde paylaştırılacak:
- 78 milyon metrekare üzerine bir havaalanı
- 33 milyon metrekare üzerine Ispartakule ve Bahçeşehir
- 108 milyon metrekare üzerine yollar
- 167 milyon metrekare üzerine imar parselleri
- 37 milyon metrekare üzerine ortak yeşil alanlar
Getty ImagesTürk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği projeyi niye eleştiriyor?
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Kanal İstanbul projesine öncelikle, “İstanbul’un en değerli su kaynaklarından Sazlıdere’yi yok edeceği” gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Mevzuyla ilgili olarak TMMOB İstanbul Vilayet Uyum Konseyi ismine Kasım ayında açıklama yapan Cevahir Efe Akçelik, “Bugün İstanbul, içme suyunun yüzde 70’ini öbür vilayetlerden karşılamak zorunda bırakılmış bir kent iken ve Cumhurbaşkanı Erdoğan daha yeni ‘İstanbul susuzluğa yanlışsız yürüyor’ demişken mevcut su kaynaklarımızın yok edilmesi kelam konusu bile olamaz” dedi.
“Kuzey ormanlarını, meraları, tarım alanlarını, tüm hassas ekosistemleri yok edecek bu proje savunulamaz” diye konuşan Akçelik, projenin Anayasa’nın 56. unsuruna de karşıt olduğunu savundu.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 56. Madde’sinde, “Herkes sağlıklı ve istikrarlı bir etrafta yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, etraf sıhhatini korumak ve etraf kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir” deniyor.
TMMOB, Kanal İstanbul projesinin “üç faal fay çizgisinin geçtiği bölgeye nüfus ve yapılaşma baskısı yükleyerek afet riskini artıracağını” da kaydediyor.
DHAİBB Lideri Ekrem İmamoğlu proje için ne diyor?
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu, mevzuyla ilgili yaptığı son açıklamada, Kanal İstanbul için “cinayet projesi” tabirini kullandı.
Zelzele Çalıştayı’nda yaptığı konuşmada projenin etrafın yanı sıra sarsıntı açısından da riskler içerdiğine dikkat çeken İmamoğlu, “Bu ucube projeyle, ülkenin sarsıntı riski en yüksek bölgesine 8 milyon hapsedilmiş olacak. Sarsıntı anında bu derece yüksek bir nüfusu diğer bir coğrafyaya nakledecek hiçbir devlet yoktur dünyada” dedi.
İmamoğlu, projenin şimdilik yaklaşık 75 milyar dolara mâl olmasının öngörüldüğünü ve bunun yerine ülkede birden fazla öteki cazibe merkezleri üretilebileceğini söyledi:
“Özetle bu proje İstanbul’a bir ihanet projesi bile değildir. Resmen bir cinayet projesidir. İstanbul için gereksiz bir felaket projesidir. Bu proje bittiğinde İstanbul bitmiş olacak.”
“Kanal İstanbul projesinin yüzde 30 civarında su havzalarını yok edeceği, İstanbul için ne kadar gereksiz ve ne kadar riskli bir proje olduğunun da başka bir ispatıdır” dedi.
İmamoğlu, yapılan araştırmaya nazaran, İstanbulluların Kanal İstanbul hakkında neredeyse hiç bilgi sahibi olmadığını da söyledi:
“Etkisi, üreteceği tahribat, neye mal olacağı konusunda, yararları ve dezavantajları konusunda hiçbir bilgileri yok. Dünyayı, ekosistemi, iklimi, sarsıntısı her tarafıyla etkileyecek, nüfusu, yapılaşmayı, rantı derin etkileyecek bir mevzunun yüzeysel geçiştirilip, ‘Biz ihaleye çıktık’ denecek bir süreç olmadığının altını çiziyoruz.”
Son olarak 30 Aralık 2019’da bahisle ilgili bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kanal İstanbul’un İstanbul için bir lüks değil, bir gereksinim olduğunu söyledi. “Montrö’nün siyasi tehdidine” dikkat çeken Erdoğan, “Kanal İstanbul’u isteseler de istemeseler de yapacağız” dedi.
Cumhuriyet