UCLA’de psikoloji alanında profesör olan R. Edward Geiselman, insanların palavra söylediği vakit hudut sisteminde dalgalanmalar yaşadığı, bu dalgalanmaların beden üzerinde fizikî olarak izler bırakabileceğini belirtiyor. Bu fizikî izlerin ortasında karıncalanmadan oluşan kaşınma hissi ve yerinde duramayacak kadar güç fazlalığı bulunuyor.
2015 yılında Michigan Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada ise palavra söyleyen insanların mimik ve jest hareketlerini, doğruyu söyleyen insanlardan çok daha fazla kullandığı ortaya çıkmış. Yani size ellerini daima sallayarak, bir yerlerini kaşıyarak bir şeyler anlatan birisi varsa palavra söyleme ihtimalinin olduğunu aklınızdan çıkarmamanız gerekiyor.
Kritik noktalarda gözlerini kaçırırlar
Yeniden Michigan Üniversitesi’nde yapılan deneyden ve Dr. Geiselman’ın araştırmalarından yola çıkıyoruz. Her iki kaynağın da vermiş olduğu bilgilere nazaran palavra söyleyen beşerler, konuşurken sizinle sıkı bir göz teması kurmaya çalışır lakin çetrefilli bir soru geldiği anda gözlerini öteki istikamete yanlışsız kaçırırlar.
Yani bakmanız gereken şey karşıdaki insanın sizinle göz teması kurup kurmadığı değil, kilit noktalarda gözlerini kaçırıp kaçırmadığı olacaktır.
Doğruyu söylediklerine ikna etmeye çalışırlar
Şayet karşınızda “bak valla kendi gözlerimle gördüm”, “yemin ederim doğruyu söylüyorum”, “bak artık sana karşı çok dürüst olacağım” üslubunda cümleler kuran birisi varsa, yapılan araştırmalara nazaran kendisi büyük ihtimalle palavra söylüyor.
Öyküleri tersten anlatamazlar
Diyelim ki karşınızda tam bir palavra ustası oturuyor. Söyledikleri şeylerin gerçek olup olmadığını ne beden lisanından ne de yüz sözlerinden anlayamıyorsunuz. Şayet aklınızda önemli bir kuşku var ve doğruları gün yüzüne çıkartmak istiyorsanız, anlattığı öyküyü tersten anlatmasını isteyin.
Doğruyu söylediğimiz vakit hatırlayacağımız çok da fazla ayrıntı yoktur aslında. Bu yüzden ne yaşadıysak birebir şeyleri tersten kolay bir halde anlatabiliriz. Palavra söylediğimiz vakit kendimizin de asla unutmaması gereken birçok ayrıntı sunarız ve bir şeyleri tersten anlatmak zorunda kaldığımızda bu ayrıntıların hepsi uçup masraf.
Ses tonları gitgide çatallaşmaya ya da yükselmeye başlar
Lilian Glass, palavra söyleyen insanların seslerinin giderek tizleşmeye başlayabileceğini belirtiyor. Yapılan araştırmalara nazaran palavra söylediğimiz anda savunma sistemimiz devreye giriyor ve sesimizi ne kadar yükseltirsek, o kadar baskın olacağımızı düşünüyoruz.
Glass’ın dikkat çektiği bir başka nokta ise palavra söyleme konusunda ustalaşamayan insanların seslerinde çatallaşmalar olması. Palavra söyledikleri için söyleyeceği şeylerden ve bilhassa kendilerinden emin olamayan insanların özgüvenleri bir mühlet sonra kırılıyor ve bu kırılma ses tellerine yansıyor.
Bir sonraki cümleye geçmeden evvel uzunca düşünürler
Gerçekleri söylediğimiz vakit kendimizden emin bir biçimde neler olduğunu şakır şukur anlatırız. Anca hatırlamakta çook zorluk çektiğimiz bir anı olduğu vakit duraklarız. Palavra söylediğimiz vakitte ise bu durum tam aykırısı olur.
Palavra söyleyen, bilhassa palavrası daha evvelce planlamamış, bir köşeye sıkışan beşerler cümle ortalarında gereksiz uzunlukta boşluklar verir. Zira palavranın devamında size neler söyleyeceklerini evvel bi’ kendileri düşünmeleri gerekir. Bu sebeple karşınızda olağan halinden daha yavaş konuşan, bir cümle bittikten sonra başkasına geçerken gereksiz ortalar veren insan varsa, dikkatli olmakta yarar var.
Cumhuriyet