Çocuk sahibi olmayı planlayan anne adayları kronik rahatsızlıklarının hamilelik süreci için sorun olup olmayacağı konusunda baş karışıklığı yaşıyor. Ekseriyetle bu üslup gebelikler de daha fazla hekim denetimi ve tetkiklerle süreç düzenlemesi yapılıyor. Tüp bebek usulü ile anne olmaya hazırlanan anne adaylarının varsa kronik rahatsızlıkları ile ilgili de takibin ihmal edilmemesi gerektiğini, gebeliğin 9 ay boyunca metabolizmanın değiştiği bir süreç olduğunu tabir eden Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Hüseyin Arık, gebelikte takip sıklığının öteki hamilelere nazaran daha fazla ve daha özellik göstermesi gerektiğinin altını çizdi.
“KEMOTERAPİ BAŞLAMADAN EVVEL YUMURTALIK DOKUSU DOLDURULMALI”
Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Hüseyin Arık, “Gebe kalmadan evvel anne adayının rutin tetkikleri yaptırması gerekiyor. Lakin bunu uygulayan anne adayı maalesef çok az. Bilhassa kardiyak sorunları olan anne adayları yakın takibe alınmalı, zira gebelik başlı başına kalbi yoran bir süreçtir. Kan akışı artar ve kalp daha fazla kan pompalamaya maruz kalır, kalbin iş yükü artar. Bilhassa gebeliğin beşinci ayından sonra kalbin yorulması artmış olur. Daha evvelce kalp krizi geçirmiş anne adayları gebelik planlamadan evvel kardiyoloji ve bayan doğum uzmanına başvurarak, her iki tabibin vereceği karardan sonra gebelik planı yapması uygun olacaktır. Kalp krizi geçirmiş bir anne adayı için ana sorun gebelik esnasında artan kalp yükünün taşıyıp taşımayacağına karar verilmesidir. Bu emelle gerilim testleri yapılarak gebeliğe müsaade verilebilir bazen uygun olmayan ve kalp yetmezliği gelişen ileri yaş anne adaylarında gebeliğin oluşmasına müsaade verilmeyebilir. Yapılan testler bize yol gösterici olacaktır” dedi.
Kanser, organ nakli ve diyabet hikayesi olan anne adayları için de bilgiler veren Op. Dr. Arık, “Kemoterapi uygulaması, kanser hücrelerinin kemoterapi ilaçları kullanarak kanser hücrelerinin hücre bölünmesini durdurmak ve azalmak emeliyle kullanılmaktadır. Fakat kullanılan ilaçlar öbür beden hücreleri üzerine de negatif tesire sahiptir. Yumurtalık dokusu da bu olumsuz etkilenen organlardan birisidir. Erken yaşta rastgele bir nedenle uygulanan kanser ilaçları yumurtalık dokusunda azalmaya ve erken periyot menopoz bulgularının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bunu önlemenin yolu seçilen kemoterapik ilaç ve dozuna bağımlı olarak değişebilir lakin ideali ve kabul göreni; kemoterapi başlamadan evvel yumurtalık dokusunun dondurulması seçeneğidir” diye konuştu.
Kanser nedeniyle kemoterapi alacak hastalara yumurtalık dondurulması süreci yapılması gerektiğini belirten Op. Dr. Arık, bu sürecin iki yolla bu süreç yapılabileceğini söyleyerek şu bilgileri verdi: “İlk süreç, laparoskopi formülü ile yumurtalıktan doku alınması ve bunun laboratuvar kurallarında sonradan kullanılmak üzere saklanmasıdır. İkincisi ise tüp bebek tedavisi yapıyormuş üzere yumurtalık hücrelerinin uyarılması ve vajinal yoldan sedasyon anestezisi altında ultrasonografi eşliğinde uygun iğne ile girilerek yumurtalık hücresinin alınması ve daha sonrasında kullanılmak üzere dondurulmasıdır. Kemoterapi yapılacak hastalarda kemoterapi başlamadan evvel bu süreçleri uygulamak sonrasında yumurtalıkların fonksiyonunu kaybetmesi üzere üzücü olan sonuçlarla karşılaşmamak için önerilmektedir.”
KEMOTERAPİ YANINDA RADYOTERAPİ UYGULAMASI YAPILIYOR
Kanser hastalarında kemoterapi yanında radyoterapi uygulaması da yapıldığını aktaran Op. Dr. Arık, “Yanlızca radyoterapi uygulaması yapılacak anne adayı kanser hasta gurubunda üstte anlatılan tekniklerden farklı olarak laparoskopik olarak yumurtalıkları radyoaktivite verilecek alandan uzaklaştırma operasyonu planlanabilir. Bu sürecin ismi ‘laparoskopik ovariyan transpozisyon’ operasyonudur. Bilhassa pelvis dediğimiz bölgenin radyoterapisinde yumurtalıklar laparoskopi usulü ile rahime tutan bağdan kurtarıp, ana damardan beslenmesini sağlayarak karın içinin daha üst ve radyoaktivitenin uygulanmadığı yere dikilmektedir. Böylelikle yanlızca radyoaktivite uygulanacak anne adaylarının yumurtalık rezervleri korunmuş olacaktır” dedi.
BÖBREK NAKLİ OLAN HAMİLELERDE HİPERTANSİYON GÖRÜLÜYOR
Gebeliğin, annenin kalbini yorduğu kadar böbrekleri üzerine de ek bir yük bindireceğini lisana getiren Op. Dr. Arık, “Herhangi bir nedenle böbrek nakli olmuş anne adayının gebelik istemi halinde böbrek işlev testleri olağan ve nefroloji ve transplant cerrahı uygunluk vermesi şartıyla gebeliğin oluşmasına müsaade verilebilir. Gebelik süreci bilhassa 5’inci aydan sonra yakın takip edilmelidir. İlerleyen gebelik haftasında rahim büyümesi nedeniyle transfer edilen böbreğin idrar yolunda basıya bağlı değişiklikler olabilir. Ultrasonografi ile sıkı denetimi gerekir” diyerek tıpkı vakitte böbrek işlev testlerinin de sık aralıklarla yapılması gerektiğini söyledi.
Op. Dr. Hüseyin Arık, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Böbrek nakli olmuş hamilelerde gebeliğe bağlı hipertansiyon, idrar yolu enfeksiyonu daha sık görülmektedir. Uygun tedavisi vakit geçirmeden yapılmalıdır.”
DİYABETLİ OLAN ANNE ADAYININ HAMİLE KALMASINDA SAKINCA YOK
Diyabeti olan bir anne adayının hamile kalmasında sakınca olmadığının altını çizen Op. Dr. Arık, “Ancak diyabetin anne adayı üzerinde organ etkilenmesi varsa öncelikle en çok etkilenen organlar olan kalp, göz ve böbrek incelemesi yapıldıktan sonra gebelik oluşumuna müsaade verilmelidir. Anne adayı diyabetik ilaçlarını hamile kalınca tabibi tarafından değiştirilmeli ve ağızdan alacağı ilaç yerine insülin dediğimiz cilt altı iğnelere başlanmalıdır. Hamilelerde insülin kullanımının bebek üzerine yan tesiri yoktur. Doğumdan sonra ağızdan aldıkları ilaçlarına tekrar başlayabilirler” sözlerini kullandı.
Gebelik esnasında kan şekeri ölçümlerinin tertipli yapılması ve yüksek kan şekerine bebeğin maruz kalmasına pürüz olunması gerektiğini vurgulayan Op. Dr. Arık, “Yüksek kan şekeri erken gebelik haftalarında fetüs üzerinde beyin ve organ gelişimi üzerine istenmeyen tesirleri mevcut olduğundan ve yüksek kan şekeri bebek tarafından kompanse edilemediğinden istenmeyen sıhhatsiz bebeklerin gelişimine yol açabilir. Kronik hastalıklara sahip olan anne adaylarının yakın takip ve tedavileri düzenlendikten sonra hamile kalmasında sakınca yoktur. Fakat gebelik takip sıklığı başka hamilelere nazaran daha fazla ve daha özellik göstermektedir” diyerek kelamlarına son verdi.
Ensonhaber
