ABD, Küba’ya yönelik ekonomik yaptırımları, sözümona ülkede “demokratik reform”u teşvik etmek için bir baskı ögesi olarak kullanıyor. Küba’ya yönelik “haksız” ABD ticari ambargosu ülke iktisadına altmış yılda yaklaşık 130 milyar dolara mal oldu. Küba limanlarına uğrayan rastgele bir devletin gemilerine 6 ay ABD limanlarına girme yasağı Küba’yla işbirliği yapmak isteyen ülkeleri caydırıyor.
Küba, bir haftadır yaklaşık otuz yıl sonra lakin bu kere daha güçlü izlenimini veren hükmet aksisi şovlarla karşı karşıya kaldı. Şovların münasebetleri ortasında iktisadın berbat gidişi, buna bağlı olarak temel besin hususlarından mahrumluk, nihayet pandemi sürecinin getirdiği badireler var. ABD ile müttefiklerinin ısrarla “özgürlük isteyen kitleler” demesine karşın protestoların çok az kısmında ABD medyasının tabiriyle “rejime yönelik” çıkışlar da var. 2020’de Covid-19 pandemisini son derece muvaffakiyetle denetim altında tutan ülkede, son haftalarda enfeksiyonlarda patlama yaşanması dikkat alımlı. Bu kadar başarılı götürülen pandemi idaresinde aksama olmasının nedenini bilirsek, aslında bugün Küba’da yaşananları anlamak için de küçük bir başlangıç yapmış oluruz.
Tam 62 yıldır, burnunun ucunda büyük bir emperyal devletin yasadışı ambargosu altında olan Küba kendi kaynaklarıyla son derece başarılı hale getirdiği sıhhat sisteminde vakit zaman aksamalar yaşıyor. Zira ABD Dışişleri ile Ticaret Departmanlarının Küba’nın sıhhat gereçleri aldığı tedarikçilerine uyguladığı baskılar, sıhhat kesimi için gerekli olan çok çeşitli malları elde etmesini zorlaştırıyor. Ambargo o kadar acımasız ki yeni doğan Kübalı bebekler için fiyatsız besin programı bile sık sık kesintiye uğruyor. Pediatrik ağır bakım üniteleri için ekipman tedariğini de ambaro yüzünden sağlayamıyor Küba. Küba’nın ürettiği aşılar da ülke dışından alınması gereken temel bileşenlerin getirilememesi nedeniyle kullanıma sokulamıyor. Küba’da üretilmeyen birçok ilaç ambargo yüzünden getirlemediği için göğüs kanseri, lösemi, kardiyovasküler yahut böbrek hastalıklarının tedavisi ile HIV tedavisi prosedürlerinin uygulanmasında uzun müddet zorluklar yaşamıştı Küba.
Artık pandemiyle uğraş ederken de elini kolunu bağlayan işte bu ambargodur. Tüm yokluklara karşın halk sıhhati konusunda dünyada bir numara olan Küba’nın pandemide bilerek bir ihmal yarattığına ABD yanlıları dışında kimse inanmaz.
BESİN EKSİKLİĞİNİN NEDENİ
Temel besin hususları eksikliği de ABD muhiblerinin argüman ettiği kadar büyük olmamakla bir arada sıkıntılardan biridir. Küba’nın yurt içinde üretemediği çabucak hemen her şeyi dışarıdan alma eforları tekrar ambargo yüzünden yıllarca gerçekleşemiyor. Bakın Küba rastgele bir ülkeden bir besin eseri ithal etmeye kalktığında ne oluyor? Küba’yla ticaret muahedesi yapıp da besin gereci getirip Küba limanına demirlemiş rastgele bir ülkeye ilişkin gemilere ABD limanlarına altı ay giriş yasağı vardır. Bu Küba’yla ticaret yapan ülkeleri de işbirliğinden uzaklaştırıyor.
Ambargo en çok artık Küba terslerinin “eksik” dedikleri besin tedariğini vurdu. Küba hükümeti 1963’ten bu yana gelirleri ne olursa olsun tüm Kübalılara temel besin tedariğini garanti eden bir programı uyguluyordu. Ambargolar yüzünden epey yıl sonra buna tahminen de son vermek zorunda kalacak hükümet. Temel besin hususlarının ülkeye girişinin engellenmesi nüfusun yoksunluğunu şiddetlendiriyor. Beslenme güvenliğini, beslenme istikrarını tehdit ediyor. O nedenle medyaya yansıyan imgelerde çok az bir kısmın dışında “özgürlük” diyen değil “açız” diye bağıranları görüyoruz. Bu feryat ABD’ye dönüktür, sisteme değil. Elbette, Küba’nın tek parti devletinin tabiatı gereği bir özgürlük sorunu olduğunu ileri sürenler var. Küba siyasi sisteminin demokratik olmadığını düşünenlere şu anımsatılmalı; ülkede seçimler, taban temsili yoluyla karar alma süreçlerine halkın iştirakine dayalı.
Tüm zorluklara karşın abluka pürüzü aşılabiliyor, öte yandan de tarım dalında yeni yeni projeler hayata geçiriliyor Küba’da. Ülke ambargolar yüzünden besin ithalatı gerçekleştiremediği için mahallî besin üretimi çalışmalarını hızlandırdı. Organik tarım kentleri kurdu.Tarım üzerindeki sekiz yıllık devlet denetiminin akabinde devlet özel çiftçi pazarlarının tekrar açılmasına müsaade verdi. Bu tedbirlerle ekonomik çöküşün önüne geçmeyi başardılar.
Petrol bir ülke için her şey demektir. ABD’nin petrolün Küba’ya ulaşmasını durdurmak için büyük efor sarf ettiği biliniyor. Eylül 2018’de Küba’nın parasını verip aldığı petrol ülkeye gelemedi. Yakıt skıntısına yol açan bu durum birebir vakitte güçte kısıtlamaları gündeme getirdi. Bugün Küba’da sokağa çıkanların hepsi de aslında elektrik kısıtlamalarının nedeninin bu olduğunu biliyor.
SÜRECEK
Cumhuriyet