Tüketici enflasyonunun temmuzda yüzde 18,95’e çıkması ve önümüzdeki aylarda bilhassa besin ve güç fiyatlarındaki gelişmelerin olumsuz tesirinin enflasyon üzerinde yükseltici tesiri Merkez Bankası’nı güç durumda bırakacağı tartışılıyor.
Analistler ağustosta yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 19’u aşmasını bekliyor. Merkez Bankası para siyasetine ait temel desteğini hem kelamlı bağlantı hem de yazılı irtibatta ‘enflasyonun üzerinde bir siyaset faizi’ telaffuzuyla yürütüyor. Ağustosta enflasyonun yüzde 19 olan siyaset faizini aşma ihtimali siyaset faizinde bir artış beklentisi yaratabilir.
Lakin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz. Yüksek faiz yok zira yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir. Düşük faiz de düşük enflasyonu getirecektir. Ağustos ayı kırılma noktasıdır” tabirleriyle yüksek faize ait görüşlerini yineledi. Hususun uzmanları sonbaharın hayli güç geçeceğine dikkat çekerek Merkez Bankası’nın duruşunda bir değişiklik olmayacağına işaret ediyor.
Dünya gazetesinden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu vazifeye gelmesinin akabinde birinci Para Siyaseti Heyeti toplantı metnine “Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 amacına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek halde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir” tabirini ekledi. Artık temmuzda enflasyonun siyaset faizi hududuna dayanması ve ağustosta bunun aşılması ihtimali yeni bir tartışmayı gündeme getirdi. Enflasyon aşılırsa siyaset faizi artırılır mı?
5 EKONOMİST KIYMETLENDİRDİ
Eski Merkez Bankası Baş Ekonomisti ve Dünya Gazetesi Muharriri Hakan Kara’nın bu soruya karşılığı, “Yapılması mümkün görünmüyor.” Kara, ağustosta yıllık yüzde 19’un üzerine çıkarsa Merkez Bankası’nın olumlu gerçek faiz kelamını yerine getirmesi için faiz artırması gerektiğine dikkat çekerek “Fakat mevcut kısıtlar altında bunun yapılması mümkün görünmüyor. Faiz artırımı lakin finansal piyasalarda bir panik oluşması durumunda gündeme gelecektir. Bu da daha çok global risk iştahı tarafından tetiklenebilir” oldu.
“ARTIRIM İHTİMALİ ÇOK DÜŞÜK”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Dünya Gazetesi Muharriri Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Merkez Bankası’nın son açıklamalarında enflasyonun yüksek ve oynak seyredeceğini ancak süreksiz olacağını vurguladığını hatırlatarak şunları söyledi:
“Yine emsal bir değerlendirmede bulunacağını sanıyorum. Artırım ihtimali artık çok düşük görünüyor. Ekim – kasım üzere enflasyonun düşüşe geçeceği vurgusuyla eylül ayından itibaren faiz ile ilgili indirim istikametinde adım atabilir. Güç bir süreç olacak.”
“BİRAZ SABIRLI OLUN” İLETİSİ VERECEK
TOBB-ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Dünya Müellifi ve Doç. Dr. Atılım Murat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının Merkez Bankası’nın duruşunu değiştireceğini zannetmediğini Cumhurbaşkanı’nın iki ay evvel de bu mevzuya yönelik açıklamalarda bulunduğunu hatırlattı. Koşulların güç aylarında muazzam bir artırım dalgası geleceğine işaret ettiğini söyleyen Murat, “Gıda fiyatları ortada, kur yüksek Merkez Bankası’nın faiz indirimi sinyali verebileceğini düşünmüyorum. Son çeyrekte enflasyondaki görünüme nazaran olabilir fakat çabucak eylülde faiz indirimi olabileceğini düşünmüyorum” dedi.
Enflasyon siyaset faizi üzerinde oluşursa Merkez Bankası üzerinde bir baskı olabileceğini lisana getiren Murat, şunları söyledi:
“Başkan Kavcıoğlu bağlantısını şayet enflasyon faizin üzerinde oluşursa artış mümkünlüğünü düşünürüz diye kullanıyor. Enflasyonda yüzde 19’un üzerini de göreceğiz ve baskı oluşacak, tenkit gelecek, bu türlü demiştiniz faiz artırmıyorsunuz denilecek. Ve piyasada bir tansiyon oluşabilir. Lakin Kavcıoğlu şu iletisi verecek diye düşünüyorum: Biraz dişimizi sıkalım son çeyrekte baz tesirinden ötürü enflasyon düşecek. Biraz sabırlı olun aslında enflasyon düşecek, şu an 1 aylık dataya bakaram faiz artırmanın manası yok çok erken olur gereksiz faiz artırımı olur.”
Murat, enflasyonla gayret konusunda tek senaryomuzun baz tesiri olduğunu kaydederek, baz tesirini bertaraf edecek bir çok etmen olduğunu ve sonbaharın bir epey düşünceli geçeceğini söyledi.
Cumhuriyet
