Ekonomistler ve bankacılar, iktidarın önümüzdeki üç yıla ait ekonomik iddiaları içeren, büyüme odaklı Orta Vadeli Programı’ndaki (OVP) enflasyon iddialarının, evvelki programa nazaran hayli üstte olmasına karşın mevcut şartlara nazaran “fazla iyimser” buldular.
Ekonomistlere nazaran, 2022 için tek haneli enflasyon tuturulması sıkıntı bir amaç.
OVP’de 2022-2024 ortasında %5-5.5 büyüme öngörülürken, enflasyonun ise 2022’den itibaren tek haneye geriledikten sonra takip eden yıllarda daha da düşüş göstermesi bekleniyor. Program boyunca, cari açığın GSYH’ya oranında %1’e hakikat bariz düşüş de öngörülüyor.
OVP’de enflasyonun 2021 sonunda %16.2, 2022’de %9.8, 2023’te %8, 2024 yılında %7.6 olması bekleniyor.
“Yeni İktisat Programı” ismi ile 2020 sonbaharda açıklanan varsayımlarda enflasyon, 2021 için %8, 2022 için ise %6 görünüyordu. Öte yandan eski iddialar basın toplantısı ile duyrulurken bu kere OVP Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bankacılara nazaran, enflasyon için yapılmış olan üst revizyonlar, bir evvelki periyoda nazaran iki kata ulaşan varsayımlardan sapmayı bu devirde azaltacak.
Siyasalların düşük faiz istekliliğinden kaynaklanan kararların ne olacağını telaşla izleyen bankacılar, tek haneli enflasyon için önümüzdeki yıl birinci çeyrek sonuna kadar sıkı para siyaseti ve bu siyasetlere siyasi dayanağa muhtaçlık olduğunu belirtiyorlar.
OVP’de enflasyonun “uygulanacak faal para ve maliye siyasetleri ile üretim ve verimlilik artışı kanalı ile” tek önümüzdeki yıl haneye 2024’te %7.6’ya düşürüleceği belirtildi.
“OVP MAÇA 1-0 YENİK BAŞLADI”
Istanbul Analytics’ten Güldem Atabay, geçmiş program olan YEP’in varsayımlarının “alay konusu” olduğunu belirterek, bu programın “enflasyon tarafında daha gerçekçi görünen beklentilerine ulaşmak sanki mümkün olur mu?” sorusunu ise şu formda yanıtladı:
“Sene sonunda %18’in altı TÜFE enflasyonu güç görünüyor. Fed’in para siyasetini değiştirmeye başlayacağı 2022’de ne TL’nin istikrarlı kalması beklenebilir, ne de enflasyonun tek haneye düşmesi. Enflasyon açısından bakınca OVP maça 1-0 yenik başlamış durumda.”
OVP’ye nazaran büyümenin 2021’de %9, 2022’de %5, 2023 ve 2024 yıllarında %5.5 olması bekleniyor.
Bankacıların hesaplamalarına nazaran OVP’de ortalama dolar/TL için 2021 öngörüsü 8.3, 2022 için 9.3 , 2023 için 9.8 ve 2024 için 10.3 oldu. Bu bedeller OVP’de açıklanmıyor fakat iddialardan hesaplanabiliyor.
BGC Partners ise bu sabah yayımladığı notta OVP kestirimlerinin büyük kısmını makul olduğu, en optimist beklentisinin ise tek haneli enflasyona düşüş olduğuna dikkat çekildi. Raporda, “OVP bir defa daha bize hükümetin büyümeyi enflasyona nazaran önceliklendirdiğini gösteriyor” denildi.
Cuma günü açıklanan tüketici enflasyonu %19.25 ile TCMB siyaset faizinin de üzerine yükselirken piyasalar enflasyon üzerinde faiz taahhüdünü datalar açıklanmadan birkaç gün evvel geri çeken bankadan faiz artışı yansısı beklemiyor, erken faiz indirimi tasaları ise TL’yi hala baskılıyor.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi ise, “Enflasyon varsayımlarını çok optimist buluyoruz. Önümüzdeki yıl tek haneli enflasyona ulaşmak için 2022 birinci çeyrek sonuna kadar tahminen de daha uzun mühlet sıkı para siyaseti gerekebilir. TCMB’nin son bildirileri ve siyasalların açıklamaları uzun mühlet sıkı para siyasetinin sürdürüleceği tarafında değil” dedi ve ekledi:
“Bu nedenle önümüzdeki yıl için tek haneli enflasyon çok sıkıntı. Faizler önümüzdeki 5-6 ay sabit tutulabilirse 2022 sonunda enflasyon fakat tek haneye yaklaşabilir. Bizim beklentimiz enflasyonun önümüzdeki yıl sonunda %12’nin aşağısında oluşmayacağı tarafında.”
OVP’de işsizlik oranı 2021 için %12.6, 2022’de %12, 2023’te %11.4 kestirim edildi. İşsizliğin lakin 2024’te %10.9’a gerileyeceği varsayım edilen OVP’de program devri boyunca istihdamda yıllık 1.17 milyon artış öngörülüyor.
OVP’de yeşil dönüşüm başlığı da yeni eklenen bir alan olarak dikkat çekerken Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan twitter iletisinde “Özel bölüm öncülüğünde sağlam bir büyüme için makroekonomik istikrarı daha da güçlendireceğiz” dedi.
Resmi Gazete’de dün yayımlanan OVP’de yer alan öteki varsayımlardan kimileri şöyle:
* İhracat 2021 sonunda 211 milyar dolar, 2022’de 230.9 milyar dolar, 2023’te 242 milyar dolar, 2024 sonunda 255 milyar dolar öngörüldü
* Cari açık 2021 sonunda 21 milyar dolar, 2022’de 18.6 milyar dolar, 2023’te 13.5 milyar dolar, 2024 sonunda 10 milyar dolar kestirim edildi
* Cari açığın GSYH’ye oranı 2021 sonunda %2.6, 2022’de %2.2, 2023’te %1.5 ve 2024’te %1 varsayım edildi
* Bütçe’nin 2021’de 230 milyar TL, 2022’de 278.4 milyar TL, 2023’te 290.2 milyar TL, 2024’te miyar TL açık vermesi bekleniyor
* Bütçe açığının GSYH’ye oranı 2021 ve 2022’de %3.5, 2023’te %3.2 2024’te %2.9 bekleniyor
Cumhuriyet