CHP Sözcüsü Faik Öztrak başkanlığındaki CHP İktisat Masası, Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Ticaret Merkezi’nde esnaf, emekçi ve sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle bir ortaya geldi. CHP’li Eskişehir Büyükşehir Belediye Lideri Yılmaz Büyükerşen de toplantıya katıldı.
Öztrak, Türkiye’nin ekonomik kahırlar içinde olduğunu söylerken, “2007’den itibaren büyüme modelimizin yavaş yavaş öksürmeye başladığını görüyoruz. Bilhassa 2014 yılından itibaren de Türkiye’de devlet krizinin yaşanmaya başladığını gördük. O devir seçilecek Cumhurbaşkanının ‘Ben artık evvelki Cumhurbaşkanları üzere olmayacağı’ demesiyle başladı” dedi.
2020 yılında pandeminin eksiyle ekonomik buhran yaşanmaya başladığını lisana getiren Öztrak, “Bugün Türkiye bir ekonomik buhranla uğraşıyor” diye vurguladı. Öztrak, hükümetin gari safi yurt içi hasılada 2023 gayesine ulaşamadığını söyleydi. Ulusal gelirin 2013 yılında 1 trilyon dolara dayandığını lakin artık 717 milyar dolara yanlışsız indiğini kaydeden Öztrak, istihdam alanlarının azaldığını da aktararak, “Geniş tarifli işsizlik değimiz işsizlik oranı yüzde 29’lara çıkmış, işsiz sayısı 10 milyonu geçmiş” diye konuştu.
Öztrak, pandemide gerekli aşı irtibatları yapılmadığı için Türkiye’nin 6 ay kaybettiğini belirterek, “Bu süratle nüfusun yüzde 70’i bağışılık düzeyine ulaşması için daha 1,5 yılımız var” dedi.
TÜİK’in son açıkladığı yüzde 7’lik büyümenin yüzde 19’nun hizmet kesiminden geldiğini anlatan Öztrak, “Yüzde 7 büyüdük’ denilen devirde işsiz sayısı 2,5 milyon kişi arttı. Bu nasıl bir şey? 2,5 milyon kişi artıyorsa, bu büyüm nasıl oluyor? Yüzde 5,6 büyüyen hizmet kesiminde 325 bin kişi işini kaybetmiş. Bu büyüme borcu arttırarak gerçekleşen bir büyüme” diye vurguladı.
“YABANCI YATIRIMCI ÜRKEKLEŞİYOR”
Türkiye’nin “borçlanarak, kalitesiz halde büyüdüğünü” söz eden Öztrak, çalışanların büyümeden aldığı hissenin da düştüğüne dikkat çekerek, “4 puana yakın düşmüş. Düşük gelir kümelerine yaramaya bir büyüme var” dedi. Öztrak, Türkiye’ye sermaye gelmediği vakit iktidarın bunu “dışırının oyunu olarak” yorumladığını aktararak, “Halbuki ürkekleşiyor. Siz daima yanlış yaptığınız vakit size gelmiyor, bir diğerine gidiyor. Hakikat siyasetleri uygulamanın ehemmiyetini bu iktidar bilmiyor” diye konuştu.
“BAZILARI ‘İKTİSAT BİLİYORUM’ DİYOR”
Öztrak, ticaret yapılan ülkeler ve etraf ülkelerdeki gelişmenin de Türkiye’yi etkilediğini söz etti. Öztrak, kamunun borç stoğunda artan döviz cinsi nedeniyle ülke borçlanmasa bile borçlu duruma geldiğini vurgulayarak, “Türkiye kendi vatandaşlarından dövizle borçlanmaya başladı. İktisatçılar buna birinci günah diyor. ‘İktisat biliyorum’ diyor kimileri, hasebiyle birinci günahı işlediler. İçeriden borçlanmanın yüzde 39’nu dövizle yapmışlar” dedi.
Öztrak, Türkiye’nin bu yıl kuraklıkla da karşılaşacağını belirterek, “Bunun iki kasveti var. Dünya tarım eserlerini satmakta ürkekleşti. İki gelecek yıl çiftçimiz bu derdin üstesinden nasıl gelecek” diye dikkat çekti.
Öztrak, Türkiye’nin Merkez Bankası’ndaki net rezervlerinin ekside olduğunu kaydederek, “Onun için basbas bağırıyoruz, 128 milyar dolar nerede?” diye sordu.
Öztrak, Türkiye’de yaşanan ekonomik buhranın sorumlusunu “Herşeyi ben bilirim diyen idare anlayışı” diye açıklayarak, ülkede yaşanan insan hakları ihlallerinin de iktisattaki meçhullüğü arttırdığına dikkat çekti. Öztrak, AKP’nin esnafa ve vatandaşa pandemi devrinde herşeyi yasaklarken, kendisini “lebalep kongreler yaptığını” lisana getirdi. Öztrak, “Bu tıpkı vakitte adalet hissini da yıprattı” dedi.
Organize hata örgütü yöneticiliğinden yargılanan Sedat Peker ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ortasındaki karşılıklı açıklamaları hatırlatan Öztrak, “Bunlarla ilgilenmekten devletle ilgilenemiyorlar” yorumunda bulundu. Öztrak, Türkiye’de daima Merkez Bankası Lideri değiştirmenin sonucunun da faizlerin artması olduğunu belirterek, “En son geçtiğimiz hafta genel müdürlüklerinden daire başkanlıklarına 100 tane Merkez Bankası vazifelisi yerlerinden alındı… Ne oluyor, dışarısı notumuzu veriyor” diye konuştu.
Öztrak, Türk Lirası’nın pahası düştüğü için borsanın 56 milyar dolar kıymet kaybettiğini, 450 milyar dolar olan dış borç stokunun 575 milyar lira arttığını söyledi.
“TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI AÇIĞI VAR”
Öztrak, Türkiye iktisadını bu durumdan çıkması için direkt uygulanabilecek iktisat programı yapılması, aşı takvimini uygulanmasını, esnafa ve öbür bölümlere takviye verilmesi gerektiğini anlattı. “Enflasyonla uğraş tek gaye olmalı” diyen Öztrak, tekliflerini şöyle sıraladı:
“İstihdam yeriden attırılmalı, şirket borçlarının tekrar yapılandırılmalı, itimat sağlanmalı. İnancı sağlamak için yeni kurallar ve kurumlara gereksinimimiz var. 4 stratejiye muhtaçlığımız var. Bir tanesi hukuk devleti. En kritik olanı Türkiye’nin güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçmesi lazım. 2018 yılından bu yana bu millet gün yüzü görmedi. Türkiye’nin en değerli açığı tarafsız cumhurbaşkanı açığı. Herkesi kucaklayacak, tarafsız cumhurbaşkanına gereksinim var. Kuvvetler ayrılığı, bağımsız yargı….İkincisi üreten Türkiye, satabileceğimiz malı üreteceğiz. Türkiye’nin sanayi ile büyümesi lazım… Esnaf dükkanını açacak, çiftçi tarlasını sürecek, işsiz işine kavuşacak.”
“ÜLKEYİ EVVELCE EKONOMİK KRİZDEN ÇIKARAN TAKIMLAR BİZDE”
“Güçlü toplumsal devlet olması lazım. Bir oyunun devam edebilmesi için oyunun içindeki para diyelim, kart diyelim, dağıtılması lazım. Toplumsal devletin güçlü olması ve tekrar dağıtma düzeneklerinin güçlü olması lazım. İspanya’nın yeni uygulamaya başladığı ve bizim uygulayacağımız aile takviyeleri sigortasını devreye sokmamız lazım. Son olarak sürdürülebilirlik… Ülkeyi daha evvel krizlerden çıkaran takımların bizde olduğunu söylemek istiyorum. Buraya baktığınız vakit da geçmiş devirde nitekim de bu ülkeyi kriden çıkarmış insanların CHP İktisat Masası’nda vazife yaptığını göreceksiniz.”
Cumhuriyet