Covid-19 pandemisi, yalnızca kalp ve kanser hastaları üzere kronik hastalığı olan risk kümesinde değil, göz hastalıklarında da çok değerli artış ve aksamalara neden oldu.
Türk Oftalmoloji Derneği Genel Sekreteri ve Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ziya Kapran, göz kazalarının oftalmoljinin en değerli kısmını oluşturduğuna işaret ederek “DSÖ istatistiklerine nazaran dünyada yaklaşık 55 milyon kişi, hafif yahut ağır göz travması geçiriyor. Türkiye’de ise bu sayı yaklaşık 500 bin civarında. Bunun yüzde 10’unu ise orta yahut ağır kazalar sonucu görme yetisini kısmen yahut büsbütün kaybedenler oluşturuyor. 18 yaş altı çocuklarda göz kazası daha çok oluyor maalesef. Birinci 4 yaşına kadar göz kazaları en çok konutta yaşanıyor. Pandemide de konutta göz kazalarında önemli bir artış gözledik. Zira çocuklar uzun mühlet meskende kaldılar ve pandemi nedeniyle gözünde travma olmuş çocukların hastaneye başvurusu da gecikti. Hastalık kapma kaygısıyla beşerler hastaneye gitmekten çekindi. Bizim erkenden yapmamız gereken tedaviler ertelendi. Bu yüzden göz kazaları nedeniyle çocukların görme yetileri bazen geriye dönüşsüz bir halde kayboldu” dedi.
YARALANMALAR EN SIK KORNEADA, EN TEHLİKELİSİ GÖZ ARDINDA
Göz kazaları en çok ön (kornea), orta (kasların olduğu alan) ve art bölge olarak üç bölgeyi etkiliyor.
Prof. Dr. Kapran, en çok ön bölge yani kornea yaralanmalarının görüldüğünü belirtirken, en tehlikelisinin ise gözün art tarafını etkileyen darbeler olduğunu söyledi. Bilhassa 4 yaş altı çocuklarda daha çok gözün art tarafının yaralandığını ve görünürde bir şey olmadığı ve çocuğun da kendini yanlışsız tabir edemediği için birçok vakit bunun gözden kaçtığını anlatan Prof. Dr. Kapran, bu nedenle de kornea bölgesindeki yaralanmaların daha erken teşhis edilebildiğini, lakin asıl tehlikeli olan gözün art bölgesindeki travmaların teşhisinde, birden fazla vakit geç kalındığını belirtti.
KAPI KOLLARI VE LAZER IŞIKLI OYUNCAKLARA DİKKAT
Çocukların en çok oyuncak kaynaklı yaralanmalara maruz kaldığını anlatan Prof. Dr. Kapran, “Örneğin kapı kolları da bu yaş çocuklar için tehlikeli. Zira kapı kolları birçok vakit çocuğun göz hizasında ve biri birdenbire kapıyı açtığında, beğenilen önemli yaralanmalara neden olabiliyor. Bir öteki tehlike, havalı tabancalar. Ayrıyeten lazer işaretleyiciler var, renkli, daha çok yeşil oluyor bunlar, çocuklar bazen oyun hedefiyle bu lazer işaretleyicilerini birbirinin gözüne tutabiliyor. Bu da beğenilen yanık yapıyor, makula bölgesinde, sarı nokta dediğimiz bölgede yanık, kanama, bazen delinmelere neden olabiliyor. Birinci 4 yaş içinde olan yaralanmalarda, retina hasarı daha fazla oluyor. Daha büyük çocuklardaki göz yaralanmalarında ise erkek çocukları daha sık görüyoruz. Büyük çocuklar ekseriyetle göze darbe aldıklarında ekseriyetle söz edebiliyorlar fakat daha küçük yaş kümelerinde bazen 1 sene sonra çocuk ‘Anne benim sağ gözüm görmüyor’ diyebiliyor. O nedenle büyük çocuklarda göz hasarı daha az oluyor” formunda konuştu.
KOLAY BİR GÖZLÜKLE KORUNMAK MÜMKÜN
Pandemi kısıtlamaları nedeniyle meskende aylarca kapalı kalmaya bağlı olarak tüm dünyada “Do It Yourself (DIY), Kendin Yap” akımının tırmanışa geçtiğini ve erişkinlerdeki göz yaralanmalarının birçoklarının bu uğraşılara bağlı olarak geliştiğini anlatan Prof. Dr. Ziya Kapran, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Artık beşerler birçok şeyi meskeninde kendi yapmaya başladı. Amatörce tamirat, imalat vb yaptığı için, göz kazaları da arttı. Bu periyotta konut kazaları da ikinci sıraya çıktı. Elinize cazip, tornavidayı aldınız mı, kesinlikle polikarbonat bir gözlük takmanız gerekiyor. Bu kazaların yüzde 90’ı çarçabuk önlenebilir bu biçimde.”
ÇOCUKLAR OKUL ÖNCESİ MİYOPİ AÇISINDAN MUAYENE EDİLMELİ
Prof. Dr. Kapran, pandemi devrinde çocuklardaki en büyük problemlerden birinin de miyopiye bağlı göz numaralarındaki artış olduğunu belirterek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Bilgisayarlar, cep telefonları, tabletler ile aslında pandemiden evvel de bir miyopi patlaması vardı bütün dünyada. Tıpkı Kovid pandemisi üzere, miyopi pandemisi vardı. Dünya Sıhhat Örgütü de bu hususta nasıl önlem alacağını araştırıyordu. Zira doğal ortamda olmamak, daima bilgisayarlarla çalışmak, daima telefona bakmak, ekran maruziyeti vs, zati artmıştı miyopi. Lakin pandemiyle birlikte bu, daha da arttı. Artık okullar açılacak, okul öncesi velilerin çocuklarını kesinlikle bir göz muayenesine götürmeleri gerekiyor ve çocuklarımızın muhakkak saatlerde kesinlikle dışarıda vakit geçirmelerini sağlamamız lazım. Doğal ortamda daha fazla vakit geçiren çocuklarda göz numaralarının daha az ilerlediği, denetimli çalışmalarla da tespit edildi. Bunun da dijital ortama maruz kalmanın, etraftaki imajın daha dar bir alanda oluşması nedeniyle gözün numaralarını ilerletmesi nedeniyle olduğu düşünülüyor.”
Cumhuriyet