Sakarya Meydan Muharebesi, 100 yıl evvel ve 13 Eylül 1921’de Başkumandan Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Kuvayı Ulusala tarafından kazanıldı.
Düşmanınız başkentinize pek az aralığa kadar gelmiş; siz 16 Temmuz 1921’de eğitim kongresi topluyorsunuz, 15 Eylül 1921’de Sakarya cephesinde bir müzik kurumu kuruyorsunuz. Ulusların, toplumların bünyesindeki etkileşim ve hatır, hürmet, müsamaha üzere hoş hasletlerle sıkı bağlara sahip olmasının anahtarı; kültürdür. Lakin ve lakin eğitim, gelenek, bilim ve sanattan beslenen kültürü geliştirmek için demek ki savaşlarda bile vakit kaybedilmezmiş. Batılı olmak isteyenler, onları taklitle; çağdaş olmak isteyenler “kendisi olmakla” meşgul olur. Eğitim, evvel kendini, sonra toplumu ilerletecek fikir ve deneyimlere yer sağlar, yürek verir. Müzik, insanın iç seyahatinde güçlü adımlar sağlar, itimatla sorgulatır, etkileşim sağlar. Cephede yokluk içinde ve zaferin tadını dahi çıkarmadan, tamamlanacak birinci büyük eksikliğin eğitim ile müzik olduğuna karar verip harekete geçen başkanı nasıl tanımlarsınız? Ya etrafında, omuzlarda görmeye alışık olduğumuz yıldızlarından daha büyük ve heybetli olanlar… Onlar ortasından “Paşam sırası mı artık?” diye neden soru gelmez?
YENİ YOLLAR, FİKİRLER…
Tek tipleşmiş beşerler, yeni fikirler üretemez, yeni yollar bulamaz, değişemez. Kültürü, ortak pahalarla ve çok taraflı gelişen insanların olduğu toplumlar ise gelişir, toplumsal manada güçlenir, refahı artar.
Yunus Nadi’nin Cumhuriyet’te yazdığı üzere 23 günde tamamlanan Sakarya Meydan Muharebesi, Ankara’da yabancı gazetecilere 5 Eylül’de ziyafet çekeceği vaadinde bulunan Yunan Hükümdarı Konstantin’i yalancı çıkardı (28.2.1930). Harp üzerine pahalı çalışmaları ve kitapları olan ustamız Turgut Özakman’dan sonra, nitelikli işler ortaya koyan Tarihçi Dr. Selim Erdoğan’ın söz ettiğine nazaran, bu kelamı boşa çıkaran kahramanlar ortasında kaybımız 10 binin üzerindedir. O devir öteki rütbe yoktu, ordu subaylar ve erlerden teşkildi. Ordu, 13 Eylül’de muzaffer lakin bitkin, çarıksız, subaysız ve lokmasızdı.
İyi kumandan olmak, iyi strateji bilmekle, çok silahı, gereci ve askeri olmakla mıdır? İyi yönetici olmak; istikamet ve buyruk vermekle midir? Empati, bilgi, sabır, satranç bilmek kâfi midir? Nefer, canını fakat vatanını, ailesini, ulusunu koruyacak olana itimatla verebilir ve şehitliği göze alır.
Araştırmalarımıza nazaran İzmir’de yaşayan, 93 Harbi’nde şimdi kundaktayken Aydos’u bırakıp İzmir’e kaçan ailenin evladı İsmail Zühtü (Kuşçuoğlu), kenti işgale uğrayınca Anadolu’ya geçer ve Kuvayı Milliye’ye katılır. Silahları Ulusal Mücadele’ye kaçırmaya çalışan kümeler çalışadursun, ayrıyeten çalgılar ve müzisyenler toparlanmaya çalışılır. İsmail Zühtü, gelenlerle bir muzika oluşturur ve hamleye kalkan birliklerin gerisinde, göğüsleri patlarcasına bir avuç müzisyen nefesleriyle çabadır. Ve Atatürk onları Başkumandanlık Musikiyyesi olarak vazifeye alır. Atak biter yaralıların başına, şehitlerin defin işlerine… Bahriye’den firar edenler muzikacılarla ikinci musikiyye de yetişir.
BİLELİM, HUZUR…
Söylenceye nazaran, dirlik nizamı kaybolan, birliği bozulan, huzuru kaçan Frigler; bir kurtarıcı arayışına girer. Kâhin onlara, “şehre kağnı ile giren birinci kişiyi kral ilan etmelerini, nizamı onun sağlayacağını” söyler. Yoksul çiftçi Gordios kan ter içinde öküz otomobiliyle yaklaşır ve bir mühlet sonra kral olarak ilan edilir. Gordion’u kurar. Kağnı bir tapınağa konur ve “çözen, Asya’nın hâkimi olsun” denerek özel bir düğüm atılır. Büyük İskender, düğümü çözmez ancak kılıcıyla keser. Kehanet gerçekleşmez.
Gerçeğe nazaran, Gordion’un üstüne kurulan kentlerin de dirliğini, süvarileri ve yiğitleri işgalcileri, onlarla birlikte kağnıları da kamyonları kovalayan Mustafa Kemal ile Kuvayi Ulusala sağlar; gencecik yaşta ölen İskender’in çözemediği için kestiği “Gordion Düğümü”nü çözer. Anadolu’yu ve Trakya’yı sahibi olan Türk ulusuna verir.
“Kılıç Kalkan Oyunu”nda üç ana kısım vardır ya; “selam”, “yemin” ve “savaş”. Bir kısım daha eklenmelidir: “Zafer”…
Yaşasın Sakarya! Yaşasın Kuvayı Milliye! Yaşasın Cumhuriyet! Mustafa Kemal Atatürk ile tüm şehitlerimizin gazilerimizin ruhlarına saygıyla! [email protected]
SÖYLEŞİ BUGÜN…
Uzman Müzikolog Ersin Antep’in konuk olacağı “100. Yılında Sakarya Meydan Muharebesi” başlıklı söyleşi; muharebenin zaferle sonuçlandığı 13 Eylül’ün yıldönümü olan Pazartesi akşamı saat 20.30’da Çanakkale Kepez Belediyesi konut sahipliğinde, Turhan Mildon Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleşecek ve belediyenin @kepezbeltr (facebook-instagram) toplumsal medya hesapları üzerinden yapılacak canlı yayınla internetten de izlenebilecek. Söyleşiye Psikolog ve Müellif Prof.Dr.Üstün Dökmen de görüntü konferans sayesinde bağlanarak “cephede kumandanlarla askerimizin ruh halleri ve yaşananlar üzerine örneklerin” sunulacağı özel bir konuşma yapacak.
Cumhuriyet
