İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Eylül ayı olağan meclis toplantısının birinci oturumu İzmir Büyükşehir Belediye Lider Tunç Soyer yönetiminde Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) düzenlendi. Toplantının açılışında konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, 30 Ağustos Zafer Bayramı’nın ve İzmir’in kurtuluşunun 99. yıl dönümleri için yapılan etkinlikler, 90. İzmir Enternasyonal Fuarı’nın (İEF) ve dördüncüsüne İzmir’in mesken sahipliği yaptığı Dünya Belediyeler Birliği (UCLG) Kültür Tepesi hakkında açıklamalarda bulundu.
Lider Soyer ayrıyeten 30 Ekim 2020’de yaşanan zelzele sonrası orta hasarlı binaların finansman kaynağı için Dünya Bankası’yla varılan 340 milyon dolarlık mutabakat konusunda ayrıntılı bilgilendirme yaptı. Lider Soyer, “5 bin 800 orta hasarlı bina için 5 yıl ödemesiz 25 yıl ödemeli yani 30 yıl vadeli, çok düşük faizle, 1 civarında bir faizle kaynak yarattık. Bu İzmir, Türkiye iktisadı için bir yarardır. İstihdam demektir, ticari canlılıktır birebir vakitte. Biz bunun takipçisi olmaya devam edeceğiz” dedi.
“YÜZÜMÜZ AĞARDI”
30 Ağustos Zafer Bayramı, 9 Eylül kutlamaları ile bu yıl 90. sefer düzenlenen İEF Fuarı ve Dünya Belediyeler Birliği (UCLG) Kültür Tepesi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Lider Soyer, şunları söyledi:
“Fuarımız dün akşam (12 Eylül) itibariyle kapandı. İzmirli ve İzmir dışından gelen insanların ilgisine mazhar oldu. Canlı, sevinçli, çok iştirakli bir fuar yaşadık. Hepimiz özlemişiz. Bir kesim nostalji de oldu. Her köşesinde konserler, toplantılar, paneller, cümbüşler hoş geçti. 9-10-11 Eylül tarihlerinde 2 yılda bir yapılan dünyanın en büyük doruklarından olan Kültür Zirvesi’ne İzmir’de mesken sahipliği yaptık. 65 ülkeden 864 konuşmacının katıldığı kıymetli bir tepeydi. Tertip kapasitesi iştirak ve içerik kalitesi açısından da bugüne kadar yapılan en başarılı tepe oldu. Çokça teşekkür aldık iştirakçilerden. Bundan İzmir olarak iftihar ediyoruz. Bu tip toplantıların, dorukların asıl tepe bittikten sonra tesiri ortaya çıkar. Aylarca yıllarca konuşulacak içeriği tartışılacak bir doruktu. Elhasıl İzmir olarak bundan da yüz akıyla &ccedi l;ıktığımızı söylemek isterim. Bununla da çok gurur duyduğumuzu bilmenizi isterim. 9 Eylül kutlamaları da harika hoştu. Yeniden şenlikliydi, eğlenceliydi. Resmi hudutlar içinde tanımı yapılan bir kutlama programı değildi. İzmirliler çok ağır bir biçimde kendileri de şahsen katılmaya çaba ettiler. Bu iştirakler kümeler halinde vatandaşlarımızın aileleriyle komşularıyla gerçekten karnaval havasında yaşanılan çok keyifli coşkulu bir kutlama oldu. Velhasıl bütün bunlar hepimizin yüzünü ağartan, İzmirli olmakla gurur duymamıza vesile olan etkinliklerdi. En başta meclisimize, İzmirlilere şükranlarımı sunuyorum. İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi olarak en büyük ödülümüz vatandaşlarımızın coşkuyla, sevinç içinde, el ele bu aktifliklerin içinde yer almasıdır” halinde konuştu.
“İZMİR’E YATIRIM İÇİN BÜYÜK TEVECCÜH VAR”
Soyer yürütülen projelerden de örnekler verirken, “Ağustos ayında çok kıymetli birkaç ihale yaptık. Buca Metrosu’nun ihalesi gerçekleşti. 8 büyük memleketler arası konsorsiyum katıldı. En düşük 3 milyar 400 milyondan 9 milyara varan 8 başka teklif sunuldu. Tekrar birebir halde Örnekköy-Yeni Girne ortasında 5 kilometrelik tramvay çizgisinin proje ihalesini 13 firmanın iştirakiyle düzenledik. 5 kilometrelik çizgisi kısa müddette yapmayı hedefliyoruz. Buca Tüneli ihalesine de 25 firma teklif verdi. Bunlar da kent içinden geçen en uzun tünel olma özelliğini taşıyor. İrtibatlı olarak 2 viyadük 2 altgeçit projeleri de buna ekleniyor. Konak ile İzmir Otogarı ortasındaki yaklaşık 45 dakikada gidilen bu güzergah kent içi trafiğine hiç girmeden 10 dakika içinde ulaşılabilecek bir güzergaha dönecek. Bunun da ihalesinin yapmış olmaktan b&uum l;yük memnunluk duyuyoruz. Her yağışta Mavişehir’de su baskınları yaşanırdı. Buradaki rehabilitasyon projesinin sonuna geldik. Bir daha Mavişehir’de su baskını yaşanmayacak. Yalnızca bunun için 37 milyonluk bütçe ayırdık. Özetle; bütün bunlar İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin açık, şeffaf ihale siyasetlerinin sonuçlarını gösterirken, yalnızca Türkiye’den değil dünyanın her yerinden İzmir’e yatırım yapma konusunda büyük teveccüh olduğunu gösteriyor. Bununla da daima birlikte gurur duyuyoruz” açıklamasında bulundu.
“TEK EKSİĞİMİZ ONAY”
İzmir’de 30 Ekim 2020 tarihinde 6.9 şiddetinde meydana gelen sarsıntı sonrasında ortaya çıkan 5 bin 800 orta hasarlı yapı için Dünya Bankası’yla 340 milyon dolarlık finansman mutabakatına varıldığını söyleyen Lider Soyer, süreci tüm ayrıntılarıyla anlattı. Soyer, “Dünya Bankası’yla ilgili görüşmelerimiz pandemi öncesi Ocak ayında Washington’da oldu. Anlattığım vakit siyasi kalpazanlık nedir onu da herkes daha iyi anlayacak. Pandemiden 2 ay evvel Dünya Bankası yetkilileriyle oturduk, müzakere ettik. İZSU üzerinden, öbür bir grup gereksinimler üzerinden Dünya Bankası’ndan kaynak yaratabilir miyiz? Bunu müzakere ettik. Farklı ayrı takımlarla oturduk, heyetlerle görüştük, öbür uzmanlık alanı olan yetkililerle görüştük. Lakin bir orta gündemi kentsel dönüşüme getirmek istedim. Orada şunu dediler: ‘Bunu öbür bir grup çalışıyor, o grupla biz sizi buluşturalım’. Sonraki gün kentsel dönüşümle ilgili çalışan grupla bir ortaya geldik. ‘Biz Etraf ve Şehircilik Bakanlığı vasıtasıyla Türkiye’de 3 kente 500 milyon dolarlık kentsel dönüşüm finansmanı sağlamak üzerine görüşme yapıyoruz’ dediler. Bunlar; Tekirdağ, Manisa ve Kahramanmaraş. 3 kentle ilgili 500 milyon dolarlık kentsel dönüşüm finansmanı sağlamak üzerine görüşme yapıyoruz. İzmir bunların içinde yok. Lakin bizim anlattığımız kentsel dönüşüm modelinden etkilendiler. ‘Biz Mart’ta İzmir’e geleceğiz. Zira bizim elimizde bütün dünyaya sunmak istediğimiz bir kentsel dönüşüm modeli yok. Dayanak olduğumuz modeller dünyaya örnek, model olacak şeyler değil. Lakin sizin anlattığınız şeyler dünyaya model olabilir’ dediler. Pandemi & ccedil;ıktı gelmediler. Daha sonra pandemi nedeniyle o bağ maalesef devam edemedi” diye konuştu.
MÜZAKERELER 4 AYDA TAMAMLANDI
30 Ekim sarsıntısından sonra Dünya Bankası yetkililerini aradığını ve önemli halde hasar görmüş binalar olduğunu ve kentsel dönüşümle ilgili bir kaynak açmalarını istediğini aktaran Soyer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Dünya Bankası yetkilileri, ‘500 milyon dolardan bir şey ayıramayız ancak bizim acil gereksinim başlığıyla bir kaynağımız var. Tahminen buradan bir finansman yaratabiliriz. Nedir ihtiyacınız’ dediler. ‘Bizim 250 milyon dolara gereksinimimiz var’ dedik. AFAD’ın datalarına nazaran yaklaşık 5 bin 800 civarında orta hasarlı yapı vardı. Benim de bütün zelzele krizi içinde öğrendiğim şey şu oldu; bizim afet mevzuatımız ağır hasarlı binalarla ilgili hoş bir finansman tahlili getiriyor. 2 yıl geri ödemesiz, 18 yıl vadeli bir kredi, yarısını devlet üstleniyor yarısını vatandaşı kira bedelinden daha düşük bedelle mesken sahibi yapan bir model. Fakat orta hasarlı binalarla ilgili böylesine bir finansal tahlil yok. Yalnızca, ‘1 yıl içinde güçlendirme yapmak zorundasın’ deniyor. Güçlendirme için de çok düşük bir bedel ödeniyor. Orta hasa rlı yapılarla ilgili mevzuatımızdan kaynaklanan önemli bir sorun var. Maalesef bir finansal tahlili yok. Halbuki vatandaş için orta hasarlı bina ile ağır hasarlı bina ortasında bir fark yok. İkisi de oturulamaz durumda. ‘Yaklaşık 250 milyon dolarlık bedelle 5 bin 800 konutun en azından finansal muhtaçlığı konusunda önemli bir adım atmış oluruz’ dedik. Ve bu türlü bir teklifle gittik. Dünya Bankası yetkilileri fevkalâde bir refleks göstererek çok önemli bir çalışmayı başlattılar. Yalnızca İzmir Büyükşehir Belediyesi’yle değil, Hazine Bakanlığımız ve Vilayetler Bankası uzmanlarıyla tahminen 1-2 yıl sürecek müzakere süreci 4 ayda tamamlandı. 340 milyon dolarlık bir kredi mutabakatına varıldı. Türkçe söylüyorum. Dünya Bankası Türkiye Yöneticisi Auguste Kouame’dir. Açın sorun bu türlü bir kredi var mı? Vilayetler Bankası’nın 14 uzmanına sorun. Hazine Maliy e Bakanlığı uzmanlarına sorun. Sonuçta Dünya Bankası ile 340 milyon dolarlık bir kredi mutabakatına varıldı.”
KREDİ BELGESİ OLUŞMUŞ DURUMDA
Dünya Bankası ile kredi konusunda varılan mutabakat sonrası üzerinden 2, 2.5 ay geçmesine karşın dönüş alamadıkları için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İzmir’de yaptığı görüşmeye de değinen Lider Soyer şunları dedi:
“O günlerde Sayın Cumhurbaşkanımız İzmir’e gelmişti, kendisine durumu arz etmek için randevu istedim, Valilikte buluştuk. Kendisine orta hasarlı yapılarla ilgili mevzuat eksikliğinden bahsettim. Cumhurbaşkanımıza bunu anlattım. Bunlarla ilgili finansal bir tahlil yapabileceğimizden bahsettim. Dünya Bankası’nın aylarca, yıllarca sürecek müzakerenin çok süratli sonuçlandığını ve İzmir’in bu paradan yararlanabileceğini anlattım. Kendisi de ‘ben bunu arkadaşlarımla konuşacağım’ dedi. Olumlu bir iklim olduğunu düşündüm, ayrıldık. Üzerinden aylar geçti. Dedim ki, ben bunu siyasi rant elde etmek için yapmıyorum ki. Ben bunu bu işin İzmir’e hayrı olsun, orta hasar binalarla ilgili problem çözülsün, bunun için yapıyorum. Adalet Kalkınma Partili arkadaşlarımla konuşmalıyım, onlara gitmeliyim, onların dayanağını istemeliyim, diye düşündüm. Ot urduk, konuştuk, anlattık. Biz bu işe dayanak olacağız, bunun talebini daima birlikte yapacağız, dediler. Pek hoş. Hiçbiri palavra değil. İmzalanmış bir şey yok. Bunun imzalanması için Cumhurbaşkanı’nın önüne koyacak olan kim? Hazine Maliye Bakanlığı. Hazine Maliye Bakanlığı, Cumhurbaşkanı’nın önüne koymuyor bu belgeyi. Söylediğim bu. Şayet koysa Cumhurbaşkanımız da onaylasa bu para Türkiye’ye, İzmir’e gelecek. Zira hazır bir mutabakat var. Kredi belgesi oluşmuş durumda. Bunun ne manaya geldiğini şöyle söyleyeyim; o 2 sene evvel 500 milyon dolarlık 3 kentle ilgili yapılan görüşmeler var ya benden 1 sene öncesinde de sürüyormuş, hala sürüyor. 500 milyon dolarla ilgili daha bir adım atılabilmiş değil. Bir mutabakata varılabilmiş değil. Fakat biz 340 milyon dolarlık bir bütçeyi 4 ay içinde çıkarttık. Bunu da Vilayetler Bankası’yla, Acıklı e Bakanlığımızla birlikte yaptık. Yalnızca Büyükşehir’in başarısı da değil. Onlar da çok emek verdiler. Arkadaşlar gece gündüz müzakere yaptılar. Sonuçta çıktı.”
BU PARA İZMİR’E GELECEK
Soyer kredinin imzalanmaması ile ilgili iki meşakkatin bulunduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
“Bu para orada duruyor. İmzalanmaması ile ilgili 2 tane düşünce var. Birincisi; uzmanlarımızın bir kısmı düşündüler ki o 500 milyon doların içinden İzmir’e bu türlü bir kaynak aktarılacak. Hasebiyle öngördükleri çalışmayı hayata geçirme imkanı ortadan kalkacak. Onlara da anlattık. Bu türlü bir şey yok, o başka bir finansman başlığı. O 500 milyon dolarla ilgili bir şey yok. ‘Siz o müzakerelerinizi sürdürebilirsiniz’ dedik. Bir mühlet bundan geciktiğini düşünüyorum. İkincisi yeniden duyduğumuz o ki; belediyelerin yurt dışından bulduğu kaynaklara hazine garantisi vermek konusunda hükümetimiz olumlu bakmıyor. Bu türlü bir duyumum var. Doğrudur, değildir bilemem. Lakin bildiğim bir gerçek var; aylardır Dünya Bankası’yla mutabık kalmışken İzmir bundan yararlanamıyor. Söylediğimiz bu, üzüldüğümüz bu, isyanımız bu.&rd quo;
Kredinin kullanılmasının İzmir için, Türkiye iktisadı için bir çıkar olduğunu lisana getiren Soyer, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Paranın bir kısmı İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yeni binasının yapılmasında da kullanılacak. Zelzelede ziyan gören İZSU yönetiminin kimi yerlerinin tamiratında da kullanılacak. Lakin 5 bin 800 orta hasarlı bina için 5 yıl ödemesiz 25 yıl ödemeli yani 30 yıl vadeli, çok düşük faizle, 1 civarında bir faizle bir kaynak yarattık. Bu İzmir, Türkiye iktisadı için bir yarardır. İstihdam demektir, ticari canlılıktır birebir vakitte. Biz bunun takipçisi olmaya devam edeceğiz. Ben burada hiç kimseyi suçlamıyorum. Bu, şu, siyasi hesap yapılıyor, şu münasebetle yapılmıyor… Bunlar spekülasyon olur. Ben sebebini bilmiyorum. Ben bildiğim kadarını söylüyorum. Benim bildiğim bundan ibaret. Ben bunu hak ettiğimizi düşünüyorum Bu bir muvaffakiyettir. 4 aylık üzere kısa müddette 340 milyon dolarlık finansman kaynağını 30 yıl vadeli, yüzde 1 faizle elde etmiş olmak bir muvaffakiyettir. Bu tıpkı vakitte İzmir için Türkiye için bir kardır.”
Cumhuriyet