Evvelki gün, 96 yaşında kaybettiğimiz Mikis Theodorakis ile 1986 yılındaki büyük İstanbul konseri sırasında tıpkı sahneyi paylaşmıştık.
Olay şöyle oldu:
1986 yılında Barış Derneği davasından tutuklu olarak Sağmalcılar Cezaevi’nde iken haftada üç gün Cumhuriyet gazetesine Samim Lütfü imzasıyla zımnî bâtın yazılar yazıyorum. 31 Ocak 1986 günü yayımlanan “Yassu Vre Theodorakis” yazısı da özetle şöyleydi:
“Bir müddettir tabiatın yeşiline, denizin mavisine, güneşin sular üzerinde oynaşmasına hasret yaşıyorum. Karakışın ortasında mevsimin ve konjonktürün kararttığı ıslak soğuk günlerin geceden ne başkalığı kaldı ki?.. Bu durumda ha gündüz yaşamışım ha gece… Ben gece okuyorum, yazıyorum, yaşıyorum. Sabahın birinden sonra radyonun düğmesini çeviriyorum, Yunanistan’a, sesi sesimize, ezgisi ezgimize, deniz tutkusu mavi hasretimize benzeyen insanlardan kopup gelen bir cümbüş ki sormayın… Vakit zaman Mikis Theodorakis’in kabına sığmayan coşkun müziği ulaşıyor, denizlerin ötesinden… İşte o an karanlık maviye dönüşüyor, dışarının kocaman ahmak lambası sevecen bir güneş oluyor ve ben Ege’nin kuzu başı beyaz köpüklü lacivert sularında yelken açıyorum.
TAM O SIRADA…
Esen ‘imbat’tır artık, bağrımı serinletiyor. Yelkenleri şişiriyor, seren iplerinde ıslıklanıyor. Ötelerde bir martı denize pike yapıyor, uzaklardaki koylardan birinde lacivert suların koynundan bir dev istiridyenin içinden Afrodit doğuyor… Bir daha… Bir daha… Bir daha… Poseidon’un ülkesindeyim tasasız, gamsız…
Yassu Vre Theodorakis!…
Sonra birden düşümün içinde uyanıp ürperiyorum. Poseidon’un diyarı için hengame etmiyor muyuz, bizler ve Theodorakisler? Tam o sırada Mikis Theodorakis’in Tahidoromes mecmuasına verdiği demeç ilişiyor gözüme. Bakın neler demiş:
‘Türkiye’yi şimdide olduğu üzere her vakit Yunanistan’ın ulusal tehlikesini oluşturan bir umacı üzere göstermekteyiz lakin Türkler ile sıkıntılarımızı bir türlü çözemiyoruz. Bunları çözmek elimizdedir. Türkiye ile birlikte yaşamaya mahkûmuz, komşu ülkemizdir. Halkı ile de birçok noktada birleşiyoruz. Gidip İrlanda ile Ortak Pazar üyeliğini paylaşıyoruz da Kıbrıs’ın yarısını işgal ettiler gerekçesiyle Türkiye ile hiç konuşmuyoruz bile lakin bizim sorumluluğumuz konusunda hiçbir şey söylemiyoruz. Yunan cunta ordusunun Makarios’u kanlı bir darbe ile devirmek istediğini niye söylemiyoruz? Provokasyonlara Sampson başlamadı mı?? İngilizler, adadaki Türk ve Rumları ikiye ayırmış, Yunan hükümetleri de bu oyuna gelmemiş midir? Bu gelişmeden sonra bu olaylar karşısında biz kendimizi melek, Türkleri de cellat olarak gösteremeyiz. Kıbrıs’ta herkes hatalıdır.’ Konuşmayı Cumhuriyet’e ulaştıran Stelyo Berberakis Theodorakis’in Yunan standartlarına nazaran yürekle hareket ettiğini belirtiyor.
Theodorakis de farkında bunun ve diyor ki ‘Şimdi bana Türkofil diyenler çıkar.’
Biliyor Theodorakis bağnazların, taşkafalıların, şovenlerin bu tıp çıkışlar karşısında nasıl öfkelendiklerini, bunların Hector dürüstlüğü gerektirdiğini lakin tekrar Sokrates’in gerçek uğruna baldıran tasını başına diktiği kentte her tehlikeye rağmen yüksek sesle söylüyor gerçek olduğuna inandığı şeyleri, bir daha bir Truva Savaşı çıkmasın diye. Bugün gericiliğe, bağnazlığa, ahmaklığa, şovenizme karşı çıkmak Ege’nin iki yakasında da yürek istiyor, hele bu yakasında… Fakat Ege’nin iki yakasında, geçmişte buraların bilgelerinin beşiği olduğunu kanıtlayacak yürekli, dürüst, aklı başında şahıslar var çok şükür ki… Ve olmayacaksa şayet bir Truva Savaşı daha, onların sayesinde olmayacak. Gözüm Theodorakis’in kelamlarını yansıtan satırlarda, kulağım onun müziğinde, unutmuşum bir müddettir tabiatın yeşiline, sularda oynaşan güneşe, denizin mavisine hasret yaşadığımı.
İmbattır artık esen, bağrımı serinletiyor, yelkenleri şişiriyor, seren iplerinde ıslıklanıyor. Ötelerde bir martı denize pike yapıyor. Uzaklardaki koylardan birinde lacivert suların koynunda dev bir istiridyenin içinden hoş Afrodit doğuyor… Bir daha… Bir daha… Bir daha…
Posseidon’un ülkesindeyiz. Teodorakis ile tasasız gamsız
Yassu Vre Theodorakis!”
Cumhuriyet
