Cumhuriyet’in sorularını yanıtlayan Dr. Sedat Kalem, “Son 30 yıla baktığımızda yılda ortalama 2 bin civarı orman yangını oluyor. Muhakkak dönemlerle bu yılki üzere yükselişler oluyor. Burada kıymetli olan yangının sayısı ile yanan alan ortasındaki oran. 2021’de yaşadığımız olay sıra dışı. Yangınların sayısı çok. Toplam yanan alanın büyüklüğü bundan evvelki yıllarla kıyaslanmayacak kadar fazla. 20 yılda yanan alan kadar 2021’de orman yandı” dedi.
Kalem, orman yangınlarının birkaç nedeni olabileceğini anlatarak “İklim krizi yangınların parlamasını ve büyümesini teşvik ediyor lakin yangını başlatan şey iklim değil. Burada insan faktörü öne çıkıyor. Yangınların yüzde 95’i insan kaynaklı” diye konuştu. Kalem, Türkiye’de orman ve insan hayatının çok iç içe geçmiş vaziyette olduğuna dikkat çekerek “Biz ormanların içine çok girdik. Her yerde maden alanları var. Adım başı taş ocağı var. Paramparça olmuş bir orman dokusu. Burada da yangının kıvılcımlarının çıkması sürpriz sayılmamalı” dedi.
Kalem, yangınlardan ders çıkartılması gerektiğine değinerek, “Başından hazırlıklı olabilseydik bunlar yaşanmazdı lakin bunlardan da ders çıkarmamız gerek. Türkiye bu yangınları gelecekte de görecek. Tahminen 15 gün sonra yine başlayacak. Artık bitti dememek lazım. Bu artık bir gerçek. Bir iklim gerçeği var” diye konuştu.
Sedat Kalem, yangınların ekolojik yaşama tesirlerini de değerlendirirken “Yüzlerce yıl tabiatın santim santim işlediği bir pahası birkaç günde kaybediyorsun. Doğal miras. Orada kaybolan yalnızca ağaç değil bizim gözle görmediğimiz birçok canlı. Başka canlılar… Bir anda yok oluyor. Yangınların ekolojik bedelini bilemiyoruz. Bunlar artık yangınlar büsbütün bittikten sonra aşikâr olacak” tabirlerini kullandı.
‘DOKTOR REÇETESİ GİBİ’
Yanan alanlarda neler yapılması gerektiğine yönelik ise Kalem, “Yanan alanlara başka ayrı bakmamız lazım. Yanan yerlere ilgili teknik takımlar gidip bakacak. Bu ormanın kendi kendine yeşerebilme mümkünlüğü var mı? Buna bakacaklar. Şayet kızılçamsa tohumları kendini muhafazaya alıyor ve yangından sonra ilkbaharda çimlenebiliyor. Ya da maki bitkileri var onlar da yangından sonra bakarsın üstleri kapkara olmuştur fakat toprağın altında kalan kısmı birinci yağmurda yeşerir. O vakit muhafaza altına alarak kendi haline bırakmak lazım. O denli olmayan yerlerde bölgeye uygun yerli bitki ile ağaçlandırma yapılmalı” dedi.
‘ORTAK FİLO ÖNERİSİ’
Orman yangınlarıyla gayrette kurumların işbirliğinin değerli olduğunun altını çizen Kalem, “Her şey Türk Hava Kurumu’nun üzerinden konuşuluyor lakin tahminen artık Orman Genel Müdürlüğü’nün kendi filosunun olması gerek. Hava Kuvvetleri’nin imkanlarından yararlanılabilir. Belediyeler sürece dahil edilmeli. Yangın çıktığında kim ne yapacağını bilmeli. Yangın çıktıktan sonra siyaset üretilmemeli. Orman yangınlarını artık bir seferberlik olayı haline getirmemiz gerekir. Akdeniz ülkelerinin artık iklim değişikliğini de dikkate olarak işbirliği yapmaları gerek. 18 tane ülke var. Bu ülkeler bir ortaya gelerek ortak bir filo oluşturabilirler. Orman yangınlarıyla ilgili her bahiste işbirliği yapabilirler” dedi.
Cumhuriyet
